Profilaktyka i wczesna diagnoza złośliwych form nowotworowych w obrębie jamy ustnej pozostawia wciąż wiele do życzenia. Niestety, w takiej sytuacji nawet znaczny postęp terapeutyczny stawia w mroku prognozę leczenia raków jamy ustnej, które są zbyt późno wykrywane. Działania w gabinecie stomatologicznym mające na celu zarówno profilaktykę, edukację w zakresie znajomości wszystkich czynników ryzyka, jak i zwrócenie uwagi na zmiany błony śluzowej jamy ustnej o charakterze przednowotworowym (także przez samego pacjenta, czyli tak zwane samobadanie), powinny stać się kluczowym zadaniem całego zespołu stomatologicznego.
Autor: Agnieszka Pawlik
Absolwentka Oddziału Stomatologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Fascynacja Francją i biegła znajomość języka umożliwiły odbycie specjalizacyjnych staży w prestiżowym szpitalu Pitié-Salpetriere w Paryżu, należącym do Uniwersytetu Paris VI. W 2001 r. stypendystka Rządu Francji w dziedzinie periodontologii na Fakultecie Stomatologii Uniwersytetu w Nantes. Rozprawa doktorska, egzamin specjalizacyjny z zakresu paradontologii zdany z wyróżnieniem. Uczestniczy w konferencjach i zjazdach stomatologów w kraju i za granicą. Od 2001 r. prowadzi prywatną specjalistyczną praktykę.
Brakuje ścisłych, potwierdzonych doniesień, dlaczego się pojawiają. Częściej bądź rzadziej nękają część społeczeństwa. Ich leczenie jest trudne i niewdzięczne. Najgorsze jednak, że lubią wracać...
Afty przewlekle nawrotowe to najczęściej spotykane bolesne uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej, ale nie jedyne zmiany, które są bardzo bolesne, powodują duży dyskomfort w codziennym przyjmowaniu posiłków, mowie i czynnościach higienicznych. Wszystkie zmiany, których wykwitem podstawowym jest afta, zakwalifikowano do szeroko pojętych aftoz. Ich zagadnienie wciąż nie jest do końca poznane. Przypuszcza się, że aftoza to choroba ogólna, która rozwija się pod różnymi postaciami.
Czy nauka higieny jest przewidywalna? Długoletnie doświadczenie stomatologów mówi, że bywa przewidywalna. A najlepiej by było, gdyby każdorazowo okazywała się w 100% przewidywalna, czyli… skuteczna. Tylko wtedy można bowiem mówić o profilaktyce próchnicy, zapalenia dziąseł i przyzębia oraz o długoterminowym utrzymaniu pozytywnych efektów leczenia.
Chorobom przyzębia towarzyszą objawy będące konsekwencją ich etiologii. Tylko ich logiczna analiza pozwala stomatologowi na postawienie właściwej diagnozy. Ta natomiast jest kluczem do właściwego planu leczenia i satysfakcjonujących efektów terapii.
Problem higieny rąk to temat wstydliwy i wciąż oficjalnie nieistniejący, mimo że większość zakażeń w gabinetach zabiegowych przenoszona jest drogą kontaktową przez ręce personelu medycznego. Gabinet stomatologiczny zajmuje szczególne miejsce pośród potencjalnych źródeł zakażeń. Każdy zabieg w jamie ustnej, zasiedlonej przez ogromne ilości różnych mikroorganizmów, jest przyczyną skażenia nie tylko instrumentów użytych do zabiegu, ale także rąk stomatologa i obecnych w gabinecie powierzchni. Zastosowanie zaleceń dotyczących mycia i dezynfekcji rąk obniża częstość przenoszenia drobnoustrojów i występowania zakażeń z nimi związanych. Jest też nieodzownym wstępem do ochrony samego stomatologa.
W zachowaniu prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej istotną rolę odgrywa szereg różnych metod i praktyk. Wymagają one użycia różnorodnych przyrządów oraz produktów. Konsumpcyjne fundamenty współczesnej rzeczywistości sprawiają, że poruszanie się pomiędzy nimi nie jest łatwe. Wszystkie bowiem są zaprojektowaneprzez ekspertów, przetestowane, innowacyjne i wykorzystują najnowsze technologie. Okiełznanie ich sprawia kłopot profesjonalistom, a co dopiero pacjentowi.
Wbrew pozorom stomatolog ma w gabinecie bardzo często do czynienia z alergiami. Szacuje się, że spośród zdiagnozowanych patologii błony śluzowej niewiadomego pochodzenia około 45% to alergie, a blisko połowa pacjentów jest nadwrażliwa na przynajmniej jeden alergen.
Wydaje się, że w temacie higieny jamy ustnej zostało powiedziane już wszystko. Jak jednak wykorzystać całą wiedzę w realnym kontakcie z pacjentem? Co zrobić, by uniknąć stereotypowego, rutynowego podejścia do – wydaje się – kluczowego elementu sukcesu pracy stomatologa?