SARS-CoV-2 to wirus odpowiedzialny za chorobę COVID-19. Objawy infekcji można zaobserwować w fazie prodromalnej, ostrej choroby i później, w okresie tzw. long COVID. Sama terapia infekcji również nie pozostaje pośrednio bez negatywnego wpływu na całą jamę ustną chorego.
Autor: Agnieszka A. Pawlik
dr n. med. Absolwentka Oddziału Stomatologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Fascynacja Francją i biegła znajomość języka
umożliwiły odbycie specjalizacyjnych staży w prestiżowym szpitalu Pitié-Salpetriere w Paryżu, należącym do Uniwersytetu Paris VI. W 2001 r. stypendystka Rządu Francji w dziedzinie periodontologii na Fakultecie Stomatologii Uniwersytetu w Nantes. Rozprawa doktorska, egzamin specjalizacyjny z zakresu paradontologii zdany z wyróżnieniem. Uczestniczy w konferencjach i zjazdach stomatologów w kraju i za granicą.
Od 2001 r. prowadzi prywatną specjalistyczną praktykę. agnieszka.pawlik@praktycznastomatologia.pl
Zespół pieczenia jamy ustnej może mieć wiele rozmaitych przyczyn – od czynników ogólnoustrojowych, jak cukrzyca, niedobory witamin lub alergie, przez czynniki miejscowe, takie jak bruksizm czy nieodpowiednia higiena jamy ustnej, po czynniki psychologiczne i psychiatryczne. Niezależnie od etiologii BMS powoduje u chorego duży dyskomfort i znacząco wpływa na jego funkcjonowanie oraz samopoczucie. Leczenie tej przypadłości jest dla stomatologa prawdziwym wyzwaniem.
Z chorobami jamy ustnej, które toczą się z obecnością aft, spotykamy się stosunkowo często. Są one określane także jako aftozy. Nie są one jednak wciąż do końca poznane. Pojawia się nawet przypuszczenie, że aftoza to choroba ogólna, która rozwija się pod różnymi postaciami
Różnorodne są elementy, które decydują o decyzji terapeutycznej dotyczącej zębów u pacjentów z zapaleniem przyzębia. Heroiczna walka o zachowanie zęba dotkniętego tą chorobą czy jego ekstrakcja i przyjęcie opcji implantacji za preferencyjną? To dylemat częstszy i poważniejszy, od kiedy coraz częściej jest mowa o implantach o zadowalającej prognozie długoterminowej, a względy ekonomiczne gabinetu nie pozostawiają złudzeń co do korzyści płynących z ich wyboru.
Reguła, która sugeruje traktować każdego pacjenta jako potencjalne źródło infekcji, m.in. wirusowym zapaleniem wątroby (typu B, C, D), HIV oraz innymi chorobotwórczymi drobnoustrojami przenoszonymi drogą krwi lub przez ślinę, dla dobra pacjentów oraz nas samych obliguje do stosownego postępowania. Obejmuje ono dbanie o higienę rąk (mycie i dezynfekcja), ale także używanie ochronnych rękawic i właściwe zachowanie w przypadku zranienia ostrym narzędziem.
Problem higieny rąk to temat wstydliwy i wciąż oficjalnie nieistniejący, mimo że większość zakażeń w gabinetach zabiegowych przenoszona jest drogą kontaktową przez ręce personelu medycznego. Gabinet stomatologiczny zajmuje szczególne miejsce pośród potencjalnych źródeł zakażeń. Każdy zabieg w jamie ustnej, zasiedlonej przez ogromne ilości różnych mikroorganizmów, jest przyczyną skażenia nie tylko instrumentów użytych do zabiegu, ale także rąk stomatologa i obecnych w gabinecie powierzchni.
Żyjemy w czasach, kiedy wciąż wzrasta liczba osób starszych, rośnie średnia wieku, wydłuża się czas życia i przybywa pacjentów w podeszłym wieku z naturalnym uzębieniem. Konieczne jest zatem poznanie ich specyficznych problemów stomatologicznych i sposobów ich rozwiązywania. Jest to o tyle ważne, że stan ogólny ich zdrowia wpływa na zdrowie jamy ustnej i vice versa – stan uzębienia i całej jamy ustnej ma wpływ na ogólne zdrowie i przebieg szeregu schorzeń.
Problem wydawałoby się daleko wybiegający poza standardowe ramy postrzegania specjalności, jaką jest stomatologia, okazuje się w codziennej praktyce wcale nie taki obcy. Często świadomie omijany, niezręczny zarówno dla pacjenta (np. w związku z obecnością higienistki i brakiem komfortu poczucia intymności gabinetu), jak i dla samego stomatologa, któremu obce bywają tzw. trudne rozmowy. Bywa jednak, że jest nie do uniknięcia. Czy nam się podoba, czy nie, szereg problemów, z którymi pacjenci zgłaszają się do stomatologa, może mieć większy lub mniejszy związek z ich życiem seksualnym.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat urządzenia ultradźwiękowe podbiły gabinety stomatologiczne na całym świecie. Te najnowsze mogą być używane praktycznie w każdej specjalności nowoczesnej, wyrafinowanej stomatologii. Zdominowały one właściwie całkowicie etap wstępny, higienizację oraz fazę podtrzymania w leczeniu schorzeń przyzębia. Stanowią zasadnicze urządzenia w profilaktyce i służą do profesjonalnego usuwania złogów. Coraz częściej wykorzystuje się je też podczas mycia narzędzi w gabinecie, w czasie leczenia kanałowego, utwardzania cementów glass-jonomerowych, a i chirurgia stomatologiczna wraz z implantologią również mają z nich spory pożytek.
Trudno jest sobie chyba wyobrazić szczotkowanie zębów beż użycia pasty. Uprzyjemnia ona cały zabieg dbania o higienę jamy ustnej, skraca jego czas trwania. Jednak to, co sprawia, że powinna zawsze być nakładana na szczoteczkę, to przede wszystkim zawartość w niej składników aktywnych, opóźniających kumulację płytki nazębnej, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych, a także fakt, iż jest najważniejszym dzisiaj nośnikiem profilaktycznie działającego fluoru. Uzupełnieniem jej są płyny do płukania jamy ustnej. Stanowią one z pastą nierozłączny duet profilaktyczny, a w niektórych sytuacjach także leczniczy.
W zachowaniu prawidłowej higieny w obrębie jamy ustnej istotną rolę odgrywa szereg różnych metod i praktyk. Wymagają one użycia różnorodnych przyrządów oraz produktów. Konsumpcyjne fundamenty współczesnej rzeczywistości sprawiają, że poruszanie się pomiędzy nimi nie jest łatwe. Wszystkie bowiem są zaprojektowane przez ekspertów, przetestowane, innowacyjne, wykorzystujące najnowsze technologie. Okiełznanie ich sprawia kłopot profesjonalistom, a co dopiero pacjentowi!
Z punktu widzenia zdrowia ludzkości i postępu cywilizacji niektóre ze schorzeń, dotykające coraz większą część populacji, zostały uznane za tzw. choroby cywilizacyjne. Pośród nich znalazła się cukrzyca (zwłaszcza typu 2). Należy ona do grupy chorób metabolicznych. Charakteryzuje się hiperglikemią, która jest konsekwencją deficytu wydzielania i/lub działania insuliny. Zjawisko przewlekle trwającej hiperglikemii, charakterystyczne dla cukrzycy, powoduje poważne uszkodzenie wielu narządów: oczu, nerek, włókien nerwowych, serca, naczyń krwionośnych.