Zapalenie przyzębia a ostry zespół wieńcowy, czyli o niebezpiecznym związku, o którym każdy stomatolog wiedzieć powinien

Choroby układu krążenia pochodzenia miażdżycowego i zapalenie przyzębia – dwie globalne pandemie

Choroby układu krążenia pochodzenia miażdżycowego (atherosclerotic cardiovascular disease – ASCVD) i zapalenie przyzębia stanowią globalny problem zdrowotny. ASCVD obejmuje chorobę naczyń wieńcowych (coronary artery disease – CAD), chorobę naczyń mózgowych (udar mózgu) lub chorobę tętnic obwodowych (peripheral artery disease – PAD), w których patogenezie główną rolę odgrywa proces miażdżycowy. ASCVD są najczęstszą przyczyną zachorowalności i śmiertelności na całym świecie [1, 2]. 
Częstość występowania CAD w 2017 r. na całym świecie wyniosła 126 mln (1,655 na 100 tys.), co stanowi 1,72% populacji ludzkiej. Szacuje się, że do 2030 r. zachorowalność na CAD wzrośnie do 1,845 na 100 tys. Co więcej, CAD jest główną przyczyną śmierci i niepełnosprawności ludzi na całym świecie [3]. Zapadalność na PAD i udar mózgu w 2019 r. wyniosła odpowiednio 113 mln i 101 mln [4, 5]. 
Tak wysoka częstość występowania ASCVD wynika z dużego rozpowszechnienia wielu czynników ryzyka tych chorób. Czynnikami ryzyka ASCVD są: 

• niezdrowa dieta, 
• siedzący tryb życia, 
• cukrzyca, 
• dyslipidemia, 
• otyłość, 
• palenie tytoniu, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• choroba stłuszczeniowa wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną (metabolic dysfunction-associated fatty liver disease – MAFLD), 
• przewlekła choroba nerek, 
• hiperhomocysteinemia, 
• hiperurykemia, 
• nadmierny stres, 
• choroby reumatologiczne (toczeń rumieniowaty układowy [SLE] i reumatoidalne zapalenie stawów [RZS]), 
• nieswoiste zapalenie jelit, 
• zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności, 
• choroby tarczycy, 
• menopauza, 
• predyspozycje genetyczne [6–9]. 

Patogeneza miażdżycy, a tym samym ASCVD, jest złożona, a istotną rolę odgrywa tu stan zapalny [10]. Warto wspomnieć, że prawie 10–15% chorych z zawałem mięśnia sercowego nie ma żadnych klasycznych czynników ryzyka ASCVD, co świadczy o udziale mechanizmów alternatywnych [11, 12]. Wskazuje to na ważną rolę przewlekłego stanu zapalnego i pobudzenia układu immunologicznego, co odgrywa kluczową rolę w progresji miażdżycy i destabilizacji blaszki miażdżycowej, a co za tym idzie – w wywołaniu incydentu sercowo-naczyniowego [13]. W związku z tym zapaleniu przyzębia (prowadzącemu do stanu zapalnego) od pewnego czasu przypisuje się ważną rolę w patogenezie ASCVD [14–17].
Ocena globalnego rozpowszechnienia zapalenia przyzębia była przedmiotem badania Nazira i wsp., w którym wykorzystano dane z 27 krajów. Wykazano, że tylko 9,3% dorosłych, 9,7% osób starszych i 21,2% młodzieży nie miało zapalenia przyzębia. Stwierdzono, że częstość występowania zapalenia przyzębia wzrastała wraz z wiekiem [18]. 
Ogólnie zapalenie przyzębia występuje u 20–50% ludzi na całym świecie (ciężkie jego formy dotykają ok. 11% światowej populacji) i częściej występują u mężczyzn [19–21]. Ponadto zapalenie przyzębia stwarza poważny problem ekonomiczny. Jak wskazują Botelho i wsp., koszty pośrednie z powodu zapalenia przyzębia wyniosły 150,57 mld USD (95% CI: 103...