Rehabilitacja w dysfunkcjach stawu skroniowo - żuchwowego

Budowa SSŻ

Staw skroniowo-żuchwowy jest połączeniem między dolną szczęką (żuchwą) a czaszką. W skład SSŻ wchodzą powierzchnie stawowe kości skroniowej (przedni odcinek dołu żuchwowego), powierzchnia stawowa na żuchwie (głowa żuchwy), torebka i więzadła stawowe oraz krążek stawowy¹. Ponieważ SSŻ jako jedyne w organizmie są stawami parzystymi, czynnościowo sprzężonymi ze sobą przez trzon żuchwy, mięśnie układu stomatognatycznego (żwacze, mięśnie skroniowe, skrzydłowe boczne, górne i dolne, skrzydłowe przyśrodkowe oraz dwubrzuścowe) odgrywają kluczową rolę w prawidłowej dynamice i funkcjonowaniu tych stawów².

Motoryka stawu jest możliwa dzięki kłykciowi kości żuchwy, który znajduje się w dołku stawowym kości skroniowej. Między tymi powierzchniami umieszczony jest krążek stawowy amortyzujący ruchy w obrębie stawu. Krążek stawowy dzieli jamę stawową na dwie części – górną i dolną³ i jest dwuwklęsły, zbudowany z włóknistej tkanki łącznej. Jego celem jest zmniejszenie tarcia pomiędzy elementami stawowymi oraz redukcja obciążeń powstających podczas wykonywania ruchów (podczas otwierania ust krążek stawowy przemieszcza się wraz z wyrostkiem kłykciowym ku przodowi)^4 5.

Staw skroniowo-żuchwowy w prawidłowym ułożeniu utrzymują więzadła boczne, klinowo-żuchwowe oraz rylcowo-żuchwowe. Więzadła mają zabezpieczać i poprawiać płynność ruchu w stawie, a ponieważ zawierają zakończenia nerwowe oraz naczynia krwionośne, dlatego też ich nadmierne napinanie powoduje wystąpienie dolegliwości bólowych^6 7.

W zakresie mechaniki stawu SSŻ u człowieka można wyróżnić trzy kierunki ruchu: wysuwania i cofania żuchwy, ruchy żucia (ruchy doboczne), podnoszenie oraz opuszczanie żuchwy.

Objawy dysfunkcji SSŻ 

Podstawowymi objawami dysfunkcji SSŻ są nasilające się bóle szczęki w okolicy uszu podczas jedzenia czy szerokiego otwieraniu ust. Ograniczenie ruchomości lub nadmierna ruchomość w SSŻ, „trzaski stawowe”, czyli patologiczny objaw akustyczny, „przeskakiwanie głów żuchwy” – zaburzenie ruchomości bez objawów akustycznych, ból mięśniowo-powięziowy i bóle głowy⁸. Mogą pojawić się również nieprawidłowe wzorce ruchowe, czyli parafu...