Dzięki pracy w powiększeniu leczenie endodontyczne może być bardziej przewidywalne, można też uniknąć niepotrzebnych powikłań, a te istniejące próbować naprawić1.
POLECAMY
Współczesne podejście do wizualizacji i powiększenia pola operacyjnego opiera się na podstawowej zasadzie: w większości przypadków, jeżeli coś widzisz, jesteś w stanie podjąć lepszą decyzję, jesteś w stanie lepiej leczyć lub po prostu wyleczyć. Jednak widzieć więcej, to również wiedzieć więcej, ale nie oznacza to każdorazowo skrócenia czasu zabiegu. Obecnie naukowcy i praktycy są zgodni: dobre widzenie szczegółów nie jest możliwe bez powiększenia. Mikroskop operacyjny coraz częściej wkracza do praktyk stomatologicznych nie tylko w endodoncji. I chociaż nadal brakuje długoterminowych obserwacji, wciąż nie ma zbyt wielu publikacji o przydatności mikroskopu w innych dziedzinach niż endodoncja czy chirurgia mikroendodontyczna, to jednak – jak w całej medycynie – zaczęto postrzegać konieczność powiększenia pola operacyjnego jako standard. Jeśli jeszcze nie we wszystkich dziedzinach stomatologii, to zapewne w niedalekiej przyszłości2.
W endodoncji świat naukowy, a także lekarze klinicyści są przekonani, że możliwość powiększenia pola zabiegowego i trzykrotnie lepsze oświetlenie w stosunku do lamp powszechnie używanych w chirurgii pozwoliły wykonywać zabiegi dokładniej i bardziej przewidywalnie. Źródło światła znajdującego się w osi optycznej lekarza pozwala na dobrą obserwację szczegółów z wykorzystaniem małych i średnich powiększeń do około 19–20 mm przebiegu korzenia z wykorzystaniem wyższych do obserwacji szczegółów. Bez powiększenia opracowany kanał mający średnicę 50–100 μm dla nieuzbrojonego oka stomatologa jest ukryty za ujściem kanału i zupełnie ciemny3.
W zabiegach mikroskopowych pozycja operatora może wymagać dodatkowego przygotowania. Obecnie standard postępowania i pozycje operatora w poszczególnych sekstantach opierają się na opublikowanym już w 1997 r. Atlasie ergonomicznej pracy z wykorzystaniem mikroskopu4. Kinomoto i wsp.5 przeprowadzili badania nad prawidłowym pozycjonowaniem mikroskopu operacyjnego i ergonomicznymi aspektami pracy z wykorzystaniem mikroskopu w codziennej praktyce w konwencjonalnej endodoncji. Operatorzy zostali podzieleni na grupy według wzrostu. Obserwowano ich czas osiągnięcia prawidłowej, ergonomicznej pozycji przy mikroskopie osobno dla żuchwy i osobno dla szczęki. Dodatkowo osoby niższe przebadano powtórnie z wykorzystaniem krótszej ogniskowej f-200. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy badanymi grupami dla szczęki. W grupach badawczych dla żuchwy pojawiły się istotne różnice. Wykazano, że niżsi operatorzy przybierają bardziej wymuszoną pozycję przy ogniskowej większej niż 200 (standard to zazwyczaj f-250), podczas gdy łatwiej i szybciej jest im osiągnąć prawidłową pozycję i właściwe ustawienie mikroskopu przy ogniskowej krótszej. Dzięki zrozumieniu właściwej i ergonomicznej pozycji w pracy z wykorzystaniem mikroskopu operatorzy mogą bardziej skutecznie przeprowadzać leczenie6.
Del Fabbro i wsp.7 usystematyzowali możliwość wykorzystania lup, mikroskopów i innych urządzeń optycznych. Założeniem było porównanie skuteczności leczenia endodontycznego z wykorzystaniem środków optycznych (w przeglądzie uwzględniono 1234 badania). Autorzy nie dają jednoznacznej odpowiedzi i widzą konieczność gromadzenia dalszych danych. Literatura naukowa pokazuje głównie badania in vitro, często z małymi grupami badawczymi i metodyką niespełniającą kryteriów przeprowadzonego przez autorów przeglądu. Nadal brak wystarczających danych i ewidentnego dowodu naukowego wynikającego z badań z randomizacją podsumowanych przez autorów8.
Rozwój technik optycznych umożliwił sprzężenie pracy mikroskopu operacyjnego z aparatem fotograficznym, wideo i mediami cyfrowymi (np. możliwość rejestracji ruchu). Natychmiastowy wydruk obrazu może służyć do edukacji pacjenta albo zostać wykorzystany w prowadzonej przez lekarza dokumentacji. W obecnych standardach leczenia endodontycznego dokumentacja leczenia w postaci zdjęć cyfrowych spod mikroskopu jest wręcz wymagana i stanowi dowód na prawidłowe wykonanie procedur leczenia. Zdjęcia spod mikroskopu są identyczne z tymi z podręczników. Dają możliwość pokazania pacjentowi zakresu zabiegu, a także pokazują w sposób zrozumiały jego efekty. W wielu wypadkach są bardziej zrozumiałe dla pacjenta niż zdjęcie RVG. Możliwość przeniesienia wiernego obrazu pola operacyjnego na monitor komputera usprawnia współpracę lekarza i pacjenta oraz zrozumienie przez tego ostatniego celowości przeprowadzanych zabiegów9.
W ostatnich czasach mikroskop operacyjny coraz częściej stosowany jest w zabiegach chirurgii okołowierzchołkowej czy periodontologicznej (osteotomie, kiretaże okołowierzchołkowe, resekcje, wsteczne wypełnianie kanałów korzeniowych).
Dzięki wykorzystaniu mikroskopu możliwe stały się ograniczone osteotomie w miejscach trudno dostępnych, wykrywanie pęknięć i złamań korony oraz korzenia, wykrywanie i zaopatrzenie perforacji, usuwanie złamanych narzędzi, dokładne badanie powierzchni resekowanych wierzchołków korzeni, a także wsteczne wypełnianie kanałów po ich właściwym opracowaniu10.
Rubinstein11 oraz Kim i Kratchman12 prowadzili kliniczną i radiologiczną obserwację 94 przypadków chirurgicznych (resekcje wierzchołka korzenia) wykonanych z użyciem mikroskopu operacyjnego. Proces gojenia tkanek okołowierzchołkowych był potwierdzony radiologicznie po roku obserwacji. Autorzy ci stwierdzili w 98,6% przypadków, że uzyskany wynik należy wiązać raczej z zastosowaną mikrochirurgiczną techniką zabiegu, aniżeli przypisywać materiałom użytym do wypełnienia kanałów13 14.
Według Pecory i Andreany15 mikrochirurgia endodontyczna daje bardziej przewidywalny wynik leczenia. Autorzy obserwowali 50 przypadków resekcji wierzchołka korzenia przy użyciu techniki mikroskopowej (ze wstecznym wypełnieniem kanału lub bez) i porównywali z przypadkami wykonanymi bez jej zastosowania. Pooperacyjna obserwacja wykazała mniejszą liczbę klinicznych powikłań w przypadkach zabiegów wykonanych z zastosowaniem mikroskopu operacyjnego. Delta korzeniowa znajduje się według literatury w 98% przypadków w ostatnich 3 mm przebiegu korzenia – zastosowanie mikroskopu oznacza więc precyzję działania i właściwą kontrolę usuniętego fragmentu korzenia, a także precyzyjne wsteczne wypełnienie kanału korzeniowego. Możliwe jest też zastosowanie mniejszych rozmiarów nici, rana pooperacyjna goi się szybciej i praktycznie bez śladu. Co ważne, mikroskop ułatwia każdy etap przeprowadzanego zabiegu i jest wysoce rekomendowany16.
Zakres cięcia może być zminimalizowany, a użycie mikronarzędzi pozwala na wykonanie mniejszej rany, natomiast szycie mikronićmi umożliwia szybsze gojenie bez powikłań. Identyfikacja wierzchołka korzenia jest bardziej precyzyjna, można wykonać oszczędzający dostęp chirurgiczny, a także w porównaniu z chirurgią bez powiększenia mniejsze okienko w osteotomii poniżej 5 mm vs powyżej 10 mm i więcej w postępowaniu standardowym (ochrona blaszki kostnej). Kąt ścięcia wierzchołka jest niewielki (poniżej 10 stopni) w porównaniu z chirurgią standardową (powyżej 45 stopni). Bardziej przewidywalna jest identyfikacja ewentualnej cieśni, a wsteczne wypełnienie kanału bardziej precyzyjne17.
Identyfikacja wierzchołka korzenia, a także ewentualnych pęknięć w tym obszarze z wykorzystaniem np. barwienia i podświetlenia w powiększeniu mikroskopu operacyjnego jest bardziej przewidywalna. Wright i wsp.18 wykazali przydatność metod transiluminacji wraz z użyciem powiększenia w identyfikacji pęknięć zębiny w obszarze apikalnym. Autorzy badali in vitro 50 siekaczy szczęki, w których po opracowaniu w standaryzowany sposób zresekowano wierzchołki korzenia (3 mm) i wytworzono w sposób sztuczny pęknięcia w części apikalnej zębiny. Czterech niezależnych operatorów poddało badaniu 5 grup: pierwszą – z wykorzystaniem światła i powiększenia mikroskopu (8×), trzy kolejne grupy z wykorzystaniem następujących barwników: fluoresceina sodowa, fuksyna, błękit metylenowy, piątą grupę – z wykorzystaniem błękitu metylenowego i światła oraz powiększenia mikroskopu. Wszystkie techniki były skuteczniejsze niż możliwość identyfikacji wierzchołka i pęknięć zębiny jedynie okiem nieuzbrojonym, bez dodatkowych pomocy. Wśród porównywanych grup najskuteczniejsza w identyfikacji wierzchołka i pęknięć zębiny okazała się metoda z wykorzystaniem wybarwiania błękitem metylenowym w podświetleniu i powiększeniu mikroskopu19.
Zdj.1. Zdjęcia śródoperacyjne wykonane w świetle i powiększeniu mikroskopu operacyjnego: A) wierzchołek korzenia po odcięciu; B) wybarwienie błękitem metylenowym i inspekcja wierzchołka pod kątem ewentualnych pęknięć zębiny; C) wsteczna preparacja wierzchołka – końcówka z nasypem diamentowym KiS. Zdjęcia dzięki uprzejmości Gołąbek Hubert; grupa dyskusyjna apical view/facebook.com.:
We wstępnym wypełnieniu kanału używa się cementu MTA lub całej gamy materiałów bioceramicznych.
MTA jest cementem stosunkowo trudnym, wymagającym właściwej kondensacji. Preparat jest bioaktywny. Na rynku istnieją różne postacie MTA; przykładowe to: MTA, Dentsply DeTrey Maillefer, MTA Meta-Biomed, MTA Angelus i rodzimy produkt MTA, MTA Bio, Cerkamed.
Materiały bioceramiczne (np. Bioceramics, Septodont kapsułkowany) lub cała gama produktów Innovative Bioceramics czy Endosequence BC Sealer bądź Total Fill BC Sealer (do wykorzystania w perforacjach, do wstecznego wypełnienia kanału, wypełnienia kanału jako uszczelniacz) są łatwiejsze w aplikacji, nie przebarwiają twardych tkanek zęba, jednak obecnie są znacznie droższe20.
Obecnie uważa się, że mikrochirurgia endodontyczna pozwala na uratowanie zębów, które jeszcze niedawno były klasyfikowane do ekstrakcji i stanowi znaczącą korzyść w utrzymaniu własnego zęba pacjenta. W dyskusji na temat enodoncji i mikrochirurgii oraz leczenia implantologicznego coraz częściej pojawiają się głosy o przewadze utrzymania własnego zęba pacjenta. Bardzo dynamiczny rozwój procedur mikrochirurgicznych, które mogą być wykonywane dzięki pracy w powiększeniu mikroskopu, często pozwala na uratowanie zęba21 22.
Zdj. 2. Obraz w SEM23
W ostatnich latach pojawiły się w piśmiennictwie naukowym doniesienia o możliwości wykorzystania mikroskopu operacyjnego w zabiegach periodontologicznych: od konwencjonalnego skalingu i kiretażu zamkniętego, root planningu, po specjalistyczne chirurgiczne zabiegi periodontologiczne24 2526 27 28.
Użycie powiększeń mikroskopu wraz ze światłem w osi wzroku lekarza może poprawić skuteczność zabiegów profilaktycznych wykonywanych przez lekarza lub higienistkę w stosunku do użycia powiększenia jedynie lup (2,5×) w połączeniu ze światłem umiejscowionym na głowie operatora. Powiększony obraz pola daje możliwość oceny konturu dziąsła, również w odcinku poddziąsłowym, twardych tkanek zęba, krzywizn powierzchni zęba w obrębie poddziąsłowym, co ułatwia detekcję kamienia i wpływa na dokładniejsze jego usunięcie zwłaszcza z tych okolic. Wygładzenie tych powierzchni zużyciem powiększenia pozwala również na lepszą kontrolę przeprowadzanego zabiegu. Skuteczniejsze i dokładne usuwanie płytki oraz kamienia to lepsze efekty leczenia zapaleń przyzębia29 30.
Rajana i wsp. badali w próbie z randomizacją z wykorzystaniem skaningowego mikroskopu elektronowego (ang. scanning electron microscope – SEM) oraz atomowego powierzchnię korzeni zębów po wykonaniu skalingu i root planningu w powiększeniu lup i mikroskopu operacyjnego. Skaling i root planning (SRP) są najbardziej uniwersalnie wykorzystywanymi procedurami w leczeniu zapalenia przyzębia, uważanymi za „złoty standard” postępowania w periodontologii. Dokładne usunięcie całej płytki poddziąsłowej i kamienia to skuteczne metody prowadzące do eliminacji zapalenia dziąseł i zredukowania patologicznych kieszonek, nawet wyjściowo głębokich.
Niewiele danych jest dostępnych w literaturze dotyczących potencjalnego wykorzystania lup (ML) i mikroskopu operacyjnego (ang. dental operating microscope – DOM) jako standardu w trakcie wykonywania SRP. Celem badań była ocena skuteczności naddziąsłowego i poddziąsłowego SRP z użyciem ML i DOM w porównaniu z zabiegami wykonanymi bez ich użycia. Na podstawie mikroanalizy powierzchni korzeni po wykonaniu SRP z użyciem SEM, z wykorzystaniem mikroanalizy rentgenowskiej z wykorzystaniem spektrometru dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego (ang. EDS energy dispersive X-rays spectrometer analysis – EDAX), a także mikroskopu sił atomowych (ang. atomic force microscope – AFM). Badanie wykonano na grupie 90 ludzkich zębów (od 18 pacjentów w wieku 25–65 lat) zakwalifikowanych do ekstrakcji z powodu uogólnionego, zaawansowanego zapalenia przyzębia. Materiał badawczy został losowo podzielony na trzy grupy. W grupie pierwszej SRP wykonywano z użyciem skalera i kiretu Graceya, a także poddziąsłowych końcówek do skalera, bez powiększenia, w grupie drugiej użyto tych samych narzędzi i powiększenia ML: 4, 5, 5, 5×, analogicznie w grupie trzeciej były użyte również jednakowe narzędzia i powiększenie DOM: 3,5×, 5, 5, 8, 5×, 13,5×, 20,5×.
Analiza powierzchni korzeni z wykorzystaniem AFM po SRP w grupie, w której używany był mikroskop operacyjny, wykazała czystą powierzchnię z otwartymi na jej całym obszarze kanalikami zębiny.
Analiza z wykorzystaniem mikroskopu skaningowego SEM w tej samej grupie wykazała brak obecności zanieczyszczeń oraz brak warstwy mazistej (3200×) wraz z dobrą ekspozycją otwartych kanalików zębiny.
Analiza EDAX wykazała całkowitą eliminację zainfekowanego cementu.
Podsumowując, autorzy wykazali statystycznie istotnie lepszą skuteczność i przewidywalność standardowego postępowania, jakim jest SRP z wykorzystaniem powiększenia31.
Kolejną możliwością wykorzystania mikroskopu operacyjnego są minimalnie inwazyjne zabiegi w stomatologii zachowawczej i rekonstrukcyjnej. Powiększenie może ułatwić kontrolę nad poszczególnymi etapami leczenia (ochrona i izolacja pola operacyjnego, kontrola tkanek twardych, właściwa procedura zakładania systemów wiążących, aż wreszcie minimalnie inwazyjne techniki odbudowy tkanek z wykorzystaniem materiałów złożonych)32 33 34.
Należy jednak podkreślić, że w przypadku procedur adhezyjnych światło w mikroskopie powinno być ograniczone oraz powinien zostać użyty pomarańczowy filtr (najczęściej w wyposażeniu mikroskopu).
Ciekawy artykuł kliniczny dotyczący rutynowego użycia powiększenia w trakcie minimalnie inwazyjnego przygotowania tkanek i cementowania pełnoceramicznego, stałego uzupełnienia protetycznego w strefie estetycznej rozszerza spojrzenie na wykorzystanie mikroskopu operacyjnego w protetyce. Barwacz i wsp.35 przedstawiają kliniczny przypadek ilustrowany dokładną i bogatą dokumentacją zdjęciową rutynowego wykorzystania sonoabrazji (specjalistycznymi końcówkami z nasypem diamentowym) w powiększeniu mikroskopu operacyjnego celem wykonania precyzyjnego, minimalnie inwazyjnego zaczepu dla pełnoceramicznego mostu jednobrzeżnego jako prognozę długoterminowego użytkowania.
Tab. 1. Mikroskop operacyjny w periodontologii (Cyt. za Mounce, Dentistry Today, 2006)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Mikroskop operacyjny może być również pomocny w ocenie np. poprawności dokładnego oszlifowania filarów pod planowaną stałą pracę protetyczną, a także do oceny precyzji wykonania pracy w fazie laboratoryjnej. Może również być wykorzystany w trakcie adhezyjnego cementowania prac protetycznych, np. inlay, onlay, licówek, koron częściowych.
Badano wykorzystanie mikroskopu operacyjnego jako przydatnego narzędzia do minimalnie inwazyjnego dostępu do komory i identyfikacji szczegółów anatomicznych w grupie studentów przed dyplomem. Trzydziestu sześciu studentów po odpowiednim treningu preparowało dostęp w usuniętych zębach szczęki. W pierwszej grupie badawczej studenci otrzymali wykład i ćwiczenia praktyczne z zakresu preparacji dostępu bez powiększenia. Druga grupa dostała identyczne instrukcje i praktykę, jednak standardowe postępowanie wymagało wykonania procedur w mikroskopie. Grupa kontrolna wysłuchała jedynie wykładu teoretycznego. Użycie mikroskopu operacyjnego polepszyło istotnie statystycznie zdolność wykonania prawidłowego dostępu i zidentyfikowania szczegółów anatomicznych (p < 0,05). Tłumaczy to wagę mikroskopu operacyjnego jako narzędzia edukacyjnego. Obecnie nie jest on rutynowo wykorzystywany w szkoleniu przeddyplomowym, być może jednak któregoś dnia pojawi się on w procesie nauczania jako standard, przynajmniej w endodoncji, nie tylko w szkoleniu podyplomowym36.
Tab. 2. Korzyści z zastosowania mikroskopu operacyjnego w stomatologii zachowawczej i odtwórczej (Cyt. za Mounce, Dentistry Today, 2006):
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przed lekarzem uzbrojonym w „oko” mikroskopu stoją coraz poważniejsze zadania, a możliwość wykorzystania mikroskopu do rutynowych zabiegów w różnych dziedzinach stomatologicznych się poszerza. Medycyna doceniła wykorzystanie powiększenia już dawno, obecnie coraz bardziej docenia go stomatologia. Jego użycie dynamicznie się rozszerza na różne inne dziedziny, np. laboratoria protetyczne coraz częściej wykorzystują mikroskopy, a nie tylko lupy, kosmetyczki (np. do rekonstrukcji rzęs czy brwi czy nawet do wykonania manicure). Mikroskopy stają się standardem w wielu dziedzinach.
Celem przypomnienia: technicznie i praktycznie
Do zalet mikroskopu operacyjnego zalicza się doskonałą optykę podczas zabiegu, dzięki: oświetleniu osi wzroku lekarza oraz powiększeniu, które eliminuje pomyłki. Rutynowe pole zabiegowe jest analogiczne z obrazami z przeźroczy z prezentacji i podręczników.
Zaletą jest również ergonomiczna praca lekarza i zespołu stomatologicznego w trakcie zabiegów.
Na rynku obecne są wersje jezdne lub montowane na stałe (na ścianie lub suficie). Są mikroskopy o różnej rozpiętości cen i wyposażone w różne elementy. Elementy balansujące i uchylny tubus wpływają znacznie na ergonomię mikroskopu.
Wersja jezdna powinna mieć stabilną podstawę – opcja jezdna jest najbardziej uniwersalna, mikroskop może być wykorzystywany bowiem nie tylko przy jednym fotelu dentystycznym w obrębie danej praktyki.
Wersja ścienna to opcja narzucająca wykorzystanie mikroskopu jedynie przy jednym stanowisku stomatologicznym. Przy takim rozwiązaniu wygodniejsze i bardziej ergonomiczne może być umieszczenie mikroskopu na suficie nad fotelem dentystycznym.
Wersja ścienna i sufitowa oszczędza miejsce wokół jednostki stomatologicznej. Ramię mikroskopu powinno być stabilne, dobrze wyważone, w trakcie zabiegu mikroskop nie powinien ulegać drganiom (systemy balansujące).
Pole widzenia powinno być jak największe.
Ogniskowa to odległość oka operatora uzbrojonego w obiektyw mikroskopu od szczegółu obserwowanego, aby był on wyraźnie widoczny. Większość mikroskopów ma ogniskową 250 mm, co pozwala na ergonomiczny zabieg. Długość ogniskowej można podzielić lusterkiem, które znajduje się pomiędzy operowanym polem a obiektywem mikroskopu. Regulacja powiększenia może być skokowa lub płynna. W praktyce używając powiększeń mikroskopu, nikt nie zastanawia się, jakiego dokładnie powiększenia używa, żaden lekarz nie przelicza powiększenia w trakcie wykonywania zabiegu, a z zakresu powiększeń korzysta intuicyjnie. Wygodniejsza może być wobec powyższego płynna regulacja powiększenia.
Mikrofokus (elektroniczny, manualny, nożny) to śruba mikrometryczna; daje możliwość wyostrzenia szczegółów do kilku milimetrów. Producenci zwykle oferują filtry pomarańczowe bądź czerwone i zielone. Pomarańczowe i czerwone pozwalają ograniczyć ilość światła przy wykonywaniu procedur adhezyjnych. Zielone z kolei przydatne są przy zabiegach chirurgicznych, które nieodłącznie związane są z możliwością wystąpienia krwawienia. Filtry te ułatwiają prawidłową widoczność pola zabiegowego.
Tor wizyjny umożliwia dokumentację zabiegu (aparatem fotograficznym). Większość producentów współczesnych mikroskopów oferuje tor wizyjny jako ruchomy moduł, w każdej chwili moduł taki można dokupić. Jest łatwy w montażu i demontażu.
Uchylny tubus to podstawa ergonomii, dzięki niemu nawet zęby leżące w najbardziej trudnych okolicach jamy ustnej można w sposób prawidłowy uwidocznić, a lekarz zachowuje prawidłową, ergonomiczną pozycję w trakcie zabiegu.
Istotnym zagadnieniem jest zastosowanie zasad ergonomii w pracy z mikroskopem operacyjnym. Właściwa i ergonomiczna pozycja operatora jest ściśle związana z poprawnym ustawieniem głowy pacjenta, umiejscowieniem mikroskopu, pozycją krzesła lekarza, pozycją asysty i możliwością obserwacji przez nią operowanego pola. Równocześnie pacjent powinien czuć się komfortowo w trakcie zabiegu.
Najpierw lekarz powinien usiąść wygodnie, ustawić mikroskop do swoich indywidualnych potrzeb. Następnie ustawia on pacjenta do mikroskopu i do swojej już ustalonej pozycji. W trakcie zabiegu mikroskop (przy prawidłowym ustawieniu widzenia stereoskopowego i współogniskowego) zazwyczaj pozostaje w tej samej pozycji i nie ma potrzeby wykonywania nim żadnych ruchów. Widzenie stereoskopowe to możliwość widzenia w polu operacyjnym równocześnie obojgiem oczu wyraźnego, nierozmytego, pojedynczego obrazu. Widzenie to reguluje się pokrętłem rozstawu źrenic indywidualnie do potrzeb danego operatora. Ustawienie widzenia współogniskowego umożliwia wyraźne widzenie pola operacyjnego na każdym używanym przez lekarza powiększeniu. Aby ustawić to widzenie, należy uchwycić ostrość wybranego szczegółu na najwyższym powiększeniu na pokrętle danego mikroskopu. Dioptrie w kauszach powinny być ustawione na pozycję 0. Następnie należy ustawić powiększenie mikroskopu na najmniejsze i indywidualnie dla każdego oka ustawić liczbę dioptrii pokrętłem na kauszach, aby obraz w obserwowanego był wyraźny. Po takim ustawieniu obraz powinien być wyraźny po każdej zmianie powiększenia bez konieczności zmiany położenia pacjenta (przybliżenia bądź oddalenia) (źródło. www.seliga.pl).
Wśród wielu producentów na rynku polskim rozsądną propozycją, jeśli idzie o stosunek ceny do jakości, są mikroskopy proponowane przez rodzimego producenta – firmę Seliga.
Piśmiennictwo:
- Brus-Sawczuk K. Forum Stomatologii Praktycznej 2016.
