Opis przypadku i przygotowanie
Do gabinetu autorki niniejszego artykułu zgłosił się 65-letni kanadyjski dentysta z próchnicą głęboką (4. stopień) korzenia zęba 26. (górny lewy ząb trzonowy). Założono wypełnienie okluzyjno-
-dystalne (OD) obejmujące korzeń.
Podczas opracowywania próchnicy nie doszło do zranienia miazgi. Dziesięć tygodni później, po nagłym pojawieniu się
objawów bólowych, podjęto decyzję o wykonaniu leczenia kanałowego.
Pacjenta skierowano do dentysty specjalizującego się w leczeniu endodontycznym.
Po zakończeniu leczenia kanałowego i założeniu wypełnienia czasowego pacjent wrócił w celu kontynuacji
leczenia (zdj. 1).
Pacjent poprosił o wykonanie wypełnienia kompozytowego o optymalnych właściwościach mechanicznych, tak aby struktura korony zęba była stabilna, a guzek pokryty. Pokrycie guzka zapewnia jego wzmocnienie. Pacjent poprosił o zachowanie jak największej ilości zębiny przyszyjkowej, ponieważ to ten czynnik ostatecznie decyduje o wytrzymałości na złamanie i o rokowaniu zęba.
Aby uzyskać odpowiednią grubość wymaganą dla wykonania trwałego wypełnienia kompozytowego tego typu, konieczne jest obniżenie ścian zęba o 2 mm. Dokonano tego, najpierw zaznaczając planowaną ilość zniesienia tkanek zęba specjalnymi wiertłami do zaznaczania głębokości preparacji (zdj. 2). Następnie usunięto wypełnienie czasowe, jak również stare wypełnienie amalgamatowe, a na koniec opracowano powierzchnię okluzyjną (zdj. 3 i 4).
W celu zabezpieczenia komory miazgi nałożono cienką warstwę cementu glasjonomerowego do wypełnień, który
miał służyć jako uwalniający fluor podkład.
Na koniec wykonano stopień prosty (shoulder) o głębokości 1 mm i 1,5 mm szerokości wokół całej korony zęba
(zdj. 5). Umożliwiło to zachowanie całej pozostałej zębiny przyszyjkowej, dzięki czemu ząb zachował dużą wytrzymałość na złamanie nawet po leczeniu kanałowym.
Po wypiaskowaniu piaskiem z tlenkiem glinu o grubości 27 µm wytrawiano ząb przez 15 sekund 33-procentowym roztworem kwasu ortofosforowego w celu wytworzenia jeszcze większej powierzchni wiązania. Następnie nałożono Futurabond U (VOCO) i wcierano go przez 20 sekund, aby uzyskać maksymalne zwilżenie, a co za tym idzie –
lepszą adhezję wypełnienia.
Sposób wykonania odbudowy
Guzki policzkowe i językowe zostały ukształtowane „z ręki” z zastosowaniem kompozytu nanohybrydowego GrandioSO (VOCO) w kolorze A3, a wysokość guzków sąsiednich zębów wykorzystano jako punkt odniesienia
(zdj. 6). Na zdjęciu 7 przedstawiono
widok od strony powierzchni zgryzowej odbudowanych w pierwszej kolejności guzków policzkowych i językowych oraz wstępnie ukształtowaną listewkę pomiędzy guzkami dystalnym policzkowym i mezjalnym podniebiennym, która następnie zostanie zaokrąglona. Listewki brzeżne uformowano z zastosowaniem formówki częściowej V4
(Triodent/Dentsply) dopiero po wykonaniu guzków policzkowych i językowych. W ten sposób stworzony został ubytek klasy I (zdj. 8). Następnie wymodelowano guzek mezjalny policzkowy, a bruzdy wykonano kontrastującym kolorem (zdj. 9).
Ostatnim etapem było kształtowanie guzków mezjalnego centralnego, mezjalnego podniebiennego i dystalnego podniebiennego (zdj. 10). Na koniec została wykonana korekta okluzji (zdj. 11) przed polerowaniem i wykańczaniem wszystkich pięciu guzków (zdj. 12).
Dyskusja na temat wyboru materiału
Wybór systemu łączącego: Futurabond U
(VOCO). Ten system łączący ósmej generacji charakteryzuje wybitna wytrzymałość na siły ścinające i można go stosować w różnych protokołach: total etch, selektywnego wytrawiania i bez stosowania wytrawiacza (samotrawiący –
self etch). Wiąże pod wpływem światła i chemicznie, co oznacza, że nie jest konieczne stosowanie żadnego dodatkowego aktywatora do polimeryzacji „w ciemności” (wiązanie samoczynne). Również po poddaniu termocyklingowi wiązanie do szkliwa jest dużo lepsze w porównaniu z innymi podobnymi produktami. Siła wiązania osiąga wysoką wartość na poziomie 33,9 MPa w przypadku stosowania Futurabond U bez dodatkowego wytrawiania (self etch).
Siła wiązania do zębiny jest także znaczna, i również w przypadku stosowania systemu bez dodatkowego wytrawiania oraz po poddaniu termocyklingowi jest o całe 8 MPa wyższa w porównaniu z konwencjonalną alternatywą.
Wybór kompozytu: GrandioSO
(VOCO), kolor A3. GrandioSO wybrano ze względu na wyjątkowo wysoką odporność na zginanie wynoszącą
187 MPa. Odporność na zginanie materiału GrandioSO jest dużo wyższa niż zębiny (165,5 MPa). Nawet po poddaniu termocyklingowi odporność na zginanie materiału GrandioSO jest bardzo zbliżona do wartości tkanek zęba i wynosi 158 MPa. Ze względu na to, że materiał jest wykorzystywany w obszarze bardzo dużych obciążeń, jego oporność na ściskanie jest decydująca dla uniknięcia zespolonych złamań ścinających (cohesive compression shear fractures). Przy wartości 439 MPa odporność na ściskanie materiału GrandioSO jest dużo wyższa niż szkliwa (384 MPa) i zębiny (297 MPa). Mikrotwardość powierzchni i odporność na ścieranie to dwa kolejne czynniki, które gwarantują, że powierzchnia pozostaje nietknięta tak długo, jak to tylko jest możliwe. Twardość powierzchni GrandioSO jest prawie dwukrotnie wyższa niż innych testowanych kompozytów (Behrend D., University of Rostock, 2010) i przy wartości 211 MHV jest bardzo bliska naturalnemu szkliwu, którego twardość wynosi 350–400 MHV. Możliwe jest wykonanie całego wypełnienia z zastosowaniem jednego odcienia (A3), ponieważ jego właściwości i wysoka zawartość wypełniacza pozwalają na uzyskanie efektu kameleona.
Podsumowanie
Uzyskano niezwykle stabilne, bezpośrednie wypełnienie akrylanowe, które chroni znajdującą się poniżej zniszczoną strukturę zęba. Dużą trwałość wypełnienia uzyskano dzięki silnemu połączeniu i właściwościom fizycznym. Ponadto jest ono bardzo estetyczne.
POLECAMY
