Zapalenie przyzębia i migotanie przedsionków – niebezpieczny związek, o którym trzeba wiedzieć

Zapalenie przyzębia jest przewlekłą, wieloczynnikową chorobą zapalną spowodowaną dysbiozą mikroflory jamy ustnej, powodującą postępujące niszczenie tkanek przyzębia otaczających zęby (cementu, przyzębia, kości i dziąseł). We wczesnych stadiach choroby, gdy proces zapalny obejmuje tylko tkanki miękkie, charakteryzuje się ona obrzękiem, zaczerwienieniem i krwawieniem dziąseł (gingivitis). W zaawansowanych stadiach zapalenia przyzębia (periodontitis), gdy dochodzi do resorpcji kości, obserwuje się zwiększoną ruchomość zębów, a następnie ich całkowitą utratę [1–4].
Głównym czynnikiem etiologicznym zapalenia przyzębia są bakterie zdolne do aktywowania wrodzonej odpowiedzi immunologicznej gospodarza, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego, który jest kluczowym czynnikiem niszczącym tkanki przyzębia [1–4]. W jamie ustnej stwierdzono ponad 700 gatunków mikroorganizmów, w tym bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki. Nie wszystkie bakterie jamy ustnej są patogenne, a większość z nich w warunkach fizjologicznych to saprofity. Zapalenie przyzębia jest związane z mieszaną mikroflorą, z wyraźną przewagą bakterii beztlenowych i mikroaerofilnych. Bakterie wywołujące zapalenie przyzębia (tzw. patogeny przyzębia) to m.in. Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia (Bacteroides forsythus), Treponema denticola, Prevotella intermedia, Aggregatibacter actinomycetemcomitans, Fusobacterium nucleatum, Streptococcus sanguis itd. [1–4].
W jamie ustnej przy zaniedbaniu higieny bakterie kolonizują obszary przyszyjkowe koron zębów, gdzie tworzą biofilm bakteryjny, czyli kolonię wielu gatunków współpracujących bakterii otoczoną macierzą przez nie wytwarzaną. Biofilm ten stanowi specyficzną niszę ekologiczną dla bakterii, ponieważ wytwarzana przez nie macierz chroni je przed działaniem środków antyseptycznych i antybiotyków [1]. Nagromadzony pod- i naddziąsłowo biofilm aktywuje układ odpornościowy gospodarza, który rozwija reakcję zapalną w celu zniszczenia nadmiernie nagromadzonych bakterii, nie jest on jednak w stanie pozbyć się obecnych bakterii, ponieważ są one chronione przez macierz. Ponadto same bakterie wykazują szereg mechanizmów umiejętnego unikania obrony immunologicznej, takich jak penetracja do wnętrza keratocytów, neutralizowanie czynników dopełniacza i cytokin. Nie wszystkie bakterie biofilmu mają zdolność unikania mechanizmów obrony immunologicznej gospodarza, ale te, które mają takie właściwości, np. Porphyromonas gingivalis, mogą chronić całą kolonię bakteryjną przed zniszczeniem – takie bakterie nazywamy bakteriami kamienia kluczowego, najważniejszymi dla rozwoju choroby przyzębia [1].
Zapalenie, które ma być czynnikiem obronnym, jest głównym czynnikiem niszczenia tkanki przy...