Kryteria doboru materiału złożonego, który będzie stosowany do wypełnień i korekt w odcinku przednim, uwzględniają zarówno określone walory estetyczne, trwałość, jak i łatwość modelowania. Uzyskanie odpowiedniej lepkości tworzywa możliwe jest np. dzięki podgrzaniu materiału do tzw. tradycyjnej konsystencji. Zaletą takiego postępowania jest również zmiana warunków reakcji polimeryzacji, czemu odpowiada wzrost konwersji. Podczas maskowania przebarwień bardzo przydatne są masy opakerowe, a te zazwyczaj dostępne są w konsystencji półpłynnej – flow. Łatwość modelowania i blokowanie koloru podłoża cieniutkimi warstwami sprzyjają ograniczaniu interwencji, wpisując się w aktualne trendy. Pewnym rozwinięciem tego przyjętego już od lat rozwiązania jest materiał stworzony z myślą o wykonywaniu cieniutkich licówek korekcyjnych. Pomysł dr. Jana Dettlaffa przeobrażony został w materiał nanohybrydowy o przekonującej nazwie Camouflage. Kompozyt dostępny jest w kilku podstawowych kolorach, ze zróżnicowaniem na masy opakerowe, zębinowe, szkliwne i transparentną. W skład zestawu wchodzi zalecany system łączący C-Prime S plus oraz wytrawiacz i drobne akcesoria.
POLECAMY
Praca z tym tworzywem zostanie przedstawiona w artykule w oparciu o dwa przypadki kliniczne.
Przypadek 1.
Korekta nieestetycznego zabarwienia siekaczy centralnych w pacjentki w połączeniu z oczekiwaniem ograniczenia zakresu opracowania wskazała na zastosowanie dość nietypowego rozwiązania, jakie oferuje zestaw materiału Camouflage. Konsystencja półpłynna i ciepła kolorystyka to najistotniejsze cechy tworzywa, które pozwalają na uzyskiwanie efektów bardzo cienkimi warstwami tworzywa.
Pacjentka objęta leczeniem kompleksowym pragnęła poprawić wygląd zębów siecznych szczęki po odległym w czasie leczeniu endodontycznym (zdj. 1). Potwierdzone w wywiadzie przeprowadzone kilka lat wcześniej wybielanie wewnątrzkomorowe zmniejszyło intensywność przebarwień, ale nie pozwoliło wyeliminować ich całkowicie. Zaproponowano nieinwazyjne licowanie nowym materiałem. Zasada postępowania uwzględniała wszystkie standardowe etapy, tj. oczyszczenie powierzchni, delikatne jej zmatowienie itd. W prezentowanym przypadku konieczne było nieco większe opracowanie powierzchni istniejących wypełnień, aż do uzyskania szczelności brzeżnej istniejących wypełnień (zdj. 2). Następnie powierzchnie wytrawiono (zdj. 3). Po spłukaniu i osuszeniu ukazał się widoczny efekt działania kwasu fosforowego (zdj. 4). Po naniesieniu systemu łączącego nastąpił typowy powrót do naturalnego zabarwienia (zdj. 5). Pierwszą warstwę tworzywa A2 Opaker rozprowadzono pędzelkiem (zdj. 6).
Pomimo wstępnego stosowania materiału na modelu, tak radykalna zmiana konsystencji tworzywa podczas modelowania wprawiała autora w lekkie zakłopotanie. Przemieszczanie materiału po powierzchni jest niespotykanie łatwe jako skutek półpłynnej konsystencji. Niewielka wrażliwość na światło zabiegowe pozwoliła na bezpieczne opanowanie sytuacji (zdj. 7). Po polimeryzacji naniesiono kolejną cienką warstwę A2, a następnie finalną transparentną (zdj. 8).
Usunięcie nitek retrakcyjnych spowodowało uwidocznienie przebarwień. Powierzchnie delikatnie opracowano i ustalono termin wizyty kontrolnej (zdj. 9). Po upływie tygodnia pacjentka zgłosiła się na wizytę kontrolną (zdj. 10). Niezwykła konsystencja zastosowanego tworzywa stwarza niepowtarzalne warunki modelowania, ale jak każda nowość wymaga stosownego doświadczenia, które pozwoli sprawniej i efektowniej operować materiałem. Możliwość nanoszenia cieniutkich warstw sprzyja ograniczeniu interwencji przy zapewnieniu inspirujących doświadczeń operatora.
Przypadek 2.
Towarzyszące pracy materiałem spostrzegania i oswajanie się z metodą pracy klinicznej znalazły zastosowanie podczas leczenia ubytków pochodzenia niepróchnicowego w drugim przypadku.
Pacjentka zapisała się na wizytę, oczekując wykonania licówek korygujących kolorystykę siekaczy centralnych, które uległy w ostatnim czasie istotnemu przebarwieniu. Podczas badania wewnątrzustnego stwierdzono uszkodzenia szkliwa pochodzenia niepróchnicowego z licznymi miejscami retencji płytki (zdj. 11 i 12). Podczas pierwszej wizyty oczyszczono powierzchnię i przekazano zalecenia w zakresie doboru metod i środków stosowanych do codziennej higieny (zdj. 13). Nie udało się ustalić czynnika etiologicznego w postaci nawyków bądź parafunkcji. Podczas kolejnej wizyty zweryfikowano poprawność oczyszczania zębów (zdj. 14). Po uzyskaniu zgody pacjentki wykonano na siekaczach centralnych licówki częściowe materiałem Camouflage. Opracowanie obejmowało ponowne oczyszczenie powierzchni szczoteczkami i wytrawienie szkliwa. Materiał kompozytowy naniesiono tylko jedną cieniutką warstwą, wypełniając liczne niewielkie ubytki w obrębie szkliwa (zdj. 15). Po polimeryzacji powierzchnię delikatnie wypolerowano (zdj. 16). Zastosowanie materiału o niskiej lepkości stworzyło korzystne warunki do uzyskania szczelnej i wolnej od defektów licówki częściowej tworzącej bardzo cienką warstwę, w zasadzie tylko wyrównującą powierzchnię szkliwa. Odporność materiałów kompozytowych na działanie niskiego pH powinna stanowić skuteczne zabezpieczenie przed dalszymi uszkodzeniami.
Podsumowanie
Wykonywanie licówek korekcyjnych lub – jak w drugim przypadku – wypełnień/licówek częściowych z zastosowaniem tworzywa o niskiej lepkości stwarza niepowtarzalne warunki pracy. W opinii autora stanowi to bardzo ciekawą formę rozszerzenia możliwości terapeutycznych w zgodzie z zasadami ograniczenia interwencji. Ocena trwałości materiału wymaga zdecydowanie dłuższego okresu obserwacji. Jak jednak potwierdzają liczne opracowania, nie można stosować uproszczonego założenia o proporcji zawartości wypełniacza i trwałości odporności materiału złożonego. Szczególne warunki, jakie napotyka się w przednim odcinku uzębienia, związane z ekspozycją na działanie wielu zmiennych, wskazują, że nie tylko czas obserwacji, ale i liczebność grupy badawczej będą miały wpływ na wiarygodność długoterminowej oceny. Prosta metoda aplikacji, prowadzenie zabiegu oraz typowa dla kompozytów niezwykła łatwość dokonywania ewentualnych korekt czyni z materiału Camouflage element bardzo przydatny w codziennej praktyce.
