Rotacje zębów w odcinku przednim szczęki i żuchwy mogą znacząco wpływać na estetykę uśmiechu, a w konsekwencji powodować liczne problemy psychologiczne i niezadowolenie z własnego uzębienia [1]. W piśmiennictwie wyróżnia się dwa typy rotacji zębów, czyli obrotu zęba wokół jego długiej osi:
POLECAMY
- mezjorotację – obrót dośrodkowy,
- dystorotację – obrót odśrodkowy.
Punktem odniesienia, według którego oznacza się rotację dla zębów siecznych i kłów, jest kąt przyśrodkowy, natomiast dla zębów przedtrzonowych – guzek policzkowy [2].
Rotacje zębów są jednymi z najczęściej obserwowanych w diagnostyce ortodontycznej anomalii nieprawidłowego ustawienia zębów. Częstość ich występowania w różnych populacjach szacuje się na 5–30% w zależności od przyjętych kryteriów definiowania rotacji oraz charakterystyki badanej populacji [3].
Dokładna etiologia rotacji nie jest znana, jednak prawdopodobnie ma ona podłoże rozwojowe, polegające na przemieszczeniu zawiązka zębowego. Zwraca się uwagę na wpływ zatrzymanych zębów trzecich trzonowych, które poprzez nacisk na zęby sąsiednie doprowadzają do ich przemieszczeń i rotacji [1]. Udowodniono jednak wpływ innych czynników, takich jak:
- genetyczne (stłoczenia dziedziczne, dysproporcje wielkości kości szczęk),
- rozwojowe (nieprawidłowe ułożenie zawiązków, zaburzenia kolejności wyrzynania),
- środowiskowe (przedwczesna utrata zębów mlecznych, urazy, parafunkcje),
- zgryzowe (zmniejszony wymiar łuków zębowych, niedobór miejsca, stłoczenia),
- periodontologiczne (utrata tkanki kostnej, miejscowe stany zapalne) [3–5].
Biomechanika rotacji opiera się na wykorzystaniu momentu obrotowego (pary sił). Para sił powoduje czysty obrót zęba, bez przemieszczenia, jednakże uzyskanie takiej równowagi jest trudne w praktyce. Na powodzenie derotacji wpływa wiele czynników, takich jak:
- opór więzadeł ozębnej,
- morfologia zęba,
- właściwości kości.
Rotacja ma wysoki potencjał nawrotu, dlatego stała retencja jest konieczna dla utrzymania rezultatu. Warto też rozważyć fibrotomię [6, 7].
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie możliwości derotacji zębów z uwzględnieniem wykorzystania stałych aparatów ortodontycznych i systemów nakładkowych na podstawie własnych przypadków klinicznych.
Materiał i metody
W pracy wykorzystano piśmiennictwo znajdujące się w bazie PubMed oraz opisy własnych przypadków klinicznych dla dwóch technik ortodontycznych korygujących rotacje zębów: aparatów ortodontycznych i systemów nakładkowych. Analiza uzyskanego piśmiennictwa...