Odpady medyczne w gabinecie stomatologicznym

W gabinecie stomatologicznym niezwykle istotną kwestią jest prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi. Podstawowym aktem prawnym regulującym ten problem jest ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Według definicji, która została zawarta w art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy, przez odpady medyczne rozumie się „odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny”. Problematykę odnoszącą się do postępowania z odpadami medycznymi, sposób prawidłowego gospodarowania odpadami medycznymi w gabinecie lekarskim reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Akt ten precyzuje zasady zbierania i czasowego magazynowania odpadów medycznych. 
Odpady medyczne gromadzi się w pojemnikach lub workach w miejscu ich powstawania oraz wstępnie magazynuje, uwzględniając ich właściwości, sposób ich unieszkodliwiania lub odzysku. W związku z rozporządzeniem gabinet lekarski powinien być wyposażony w powszechnie dostępną instrukcję postępowania z odpadami medycznymi.

Podział odpadów

• Odpady medyczne w gabinecie stomatologicznym (odpady stomatologiczne) najogólniej można podzielić na odpady ostre, zakaźne, gospodarczo-bytowe oraz specjalne.
• Odpady ostre – zalicza się do nich wiertła, ostrza, igły itp. Bezpośrednio po użyciu powinny być umieszczone w pojemniku o twardych ścianach, dzięki czemu nie dojdzie do jego przekłucia. Pojemniki napełnia się maksymalnie do dwóch trzecich pojemności, tak by możliwe było szczelne ich zawiązanie. Mogą być wstępnie magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, jednak nie dłużej niż 30 dni. 
• Odpady zakaźne – mogą stanowić źródło zakażenia dla innych osób (z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach). Umieszcza się je w czerwonym worku w miejscu ich powstania. Worek może być umiejscowiony na stelażu albo w koszu pedałowym lub bezdotykowym. Worki te powinny być szczelnie zamykane, usuwane po każdym dniu zakończonej pracy oraz przechowywane w pomieszczeniach i warunkach specjalnie do tego przeznaczonych. Długość ich przechowywania jest warunkowana temperaturą pomieszczenia.
• Odpady gospodarczo-bytowe – przykładowo będą to opakowania po wysterylizowanych narzędziach lub odpady ze sprzątania. Wyrzuca się je do worków niebieskich, a następnie gromadzi w kontenerach przeznaczonych na odpady komunalne, skąd są zabierane przez firmę odpowiedzialną za utylizację odpadów.
• Odpady specjalne – należą do nich np. leki, resztki materiałów do wypełnień czy innych materiałów chemicznych. Powinny być przechowywane w workach żółtych, a następnie przekazywane specjalistycznej firmie odpowiedzialnej za utylizację odpadów. 

Kody odpadów medycznych

Odpady medyczne są klasyfikowane na podstawie rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów. 
Kody odpadów medycznych zakaźnych:

• 18 01 02 – części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03),
• 18 01 03 – inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82),
• 18 01 82 – pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych.

Kody odpadów medycznych gospodarczo-bytowych:

• 18 01 01 – narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03),
• 18 01 04 – inne odpady niż wymienione w 18 01 03,
• 18 01 07 – chemikalia, w tym odczynniki chemiczne inne niż wymienione w 18 01 06,
• 18 01 09 – leki inne niż wymienione w 18 01 08.

Kody odpadów medycznych specjalnych:

• 18 01 06 – chemikalia, w tym odczynniki chemiczne zawierające substancje niebezpieczne,
• 18 01 08 – leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
• 18 01 10 – odpady amalgamatu dentystycznego.

Klasyfikacja przekłada się na sposób postępowania z danymi odpadami, co reguluje z kolei rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. I tak zgodnie z powyżej wskazanym rozporządzeniem:

• odpady medyczne o kodach: 18 01 02* (części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania), 18 01 03* (inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej koloru czerwonego, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia,
• odpady medyczne o kodach: 18 01 06* (chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne), 18 01 08* (leki cytotoksyczne i cytostatyczne), 18 01 10* (odpady amalgamatu dentystycznego), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników do worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej koloru żółtego, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia;
• odpady medyczne o kodach: 18 01 01 (narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki, z wyłączeniem 18 01 03*), 18 01 04 (inne odpady niż wymienione w 18 01 03*), 18 01 07 (chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06*), 18 01 09 (leki inne niż wymienione w 18 01 08*), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników lub worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej albo do pojemników wielokrotnego użycia, w kolorze innym niż czerwony albo żółty, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, 
• odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się w miejscu ich powstawania do pojemników jednorazowego użycia, sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na przekłucie lub przecięcie. Regulacje odnoszące się do kolorystyki oznaczeń poszczególnych rodzajów odpadów medycznych stosuje się odpowiednio, w sposób pozwalający na jednoznaczne zidentyfikowanie przeznaczenia pojemnika. 

Rozporządzenie przewiduje szczególną regulację w odniesieniu do worków jednorazowego użycia, mianowicie umieszcza się je na stelażach lub w sztywnych pojemnikach jednorazowego lub wielokrotnego użycia w sposób, który pozwoli na uniknięcie zakażenia osób mających kontakt z workiem lub pojemnikiem. 
Pojemniki lub worki powinny być zapełniane co najwyżej do dwóch trzecich ich objętości w sposób umożliwiający ich bezpieczne zamknięcie. Następnie należy je przekazać do komórki zajmującej się odpadami lub przy jej braku – do firmy zewnętrznej mającej odpowiednie zezwolenia na odbiór danego rodzaju odpadów. Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia. Pojemniki lub worki powinny być wymieniane tak często, jak pozwalają na to warunki przechowywania oraz właściwości odpadów medycznych w nich gromadzonych. Generalnie należy wymieniać je przynajmniej raz dziennie lub zgodnie z potrzebą, jednak nie rzadziej niż co 72 godziny. Wysoce zakaźne odpady medyczne mogą być przechowywane w miejscu ich powstawania nie dłużej niż 24 godziny. 
W przypadku uszkodzenia worka lub pojemnika należy go w całości umieścić w innym większym, nieuszkodzonym worku lub pojemniku spełniającym powyższe wymagania. 

Oznakowanie identyfikujące

Każdy pojemnik i worek z odpadami medycznymi powinien mieć widoczne oznakowanie identyfikujące zawierające: 

1. kod odpadów medycznych w nim przechowywanych;
2. nazwę wytwórcy odpadów medycznych;
3. numer REGON wytwórcy odpadów medycznych;
4. numer księgi rejestrowej wytwórcy odpadów medycznych w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1638, 1948 i 2260), wraz z podaniem organu rejestrowego;
5. datę i godzinę otwarcia (rozpoczęcia użytkowania);
6. datę i godzinę zamknięcia.

Odpady wysoce zakaźne

Odpady medyczne zakaźne (np. o kodach 18 01 02*, 18 01 03*), w których zidentyfikowano lub co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zawierają biologiczne czynniki chorobotwórcze, zwane dalej wysoce zakaźnymi odpadami medycznymi, zbiera się w miejscu ich powstawania do: 

1. opakowania wewnętrznego złożonego z:
   a) worka jednorazowego użycia z folii polietylenowej, koloru czerwonego, wytrzymałego, odpornego na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia, który po wypełnieniu i zamknięciu jest umieszczany w drugim worku spełniającym te same wymagania, lub 
   b) sztywnego, odpornego na działanie wilgoci, mechanicznie odpornego na przekłucie lub przecięcie pojemnika koloru czerwonego – w przypadku odpadów medycznych o ostrych końcach i krawędziach; 
2. opakowania zewnętrznego, które stanowi pojemnik koloru czerwonego, wytrzymały, odporny na działanie wilgoci i środków chemicznych, wykonany w sposób umożliwiający dezynfekcję, z możliwością szczelnego zamknięcia.

Jak zostało to wyżej wspomniane, odpady wysoce zakaźne mogą być przechowywane w miejscu ich powstawania nie dłużej niż przez 24 godziny. W przypadku wysoce zakaźnych odpadów medycznych oznakowanie umieszcza się na pojemniku zewnętrznym. Pojemnik oznacza się dodatkowo znakiem ostrzegającym przed zagrożeniem biologicznym oraz umieszczonym poniżej napisem „MATERIAŁ ZAKAŹNY DLA LUDZI”. 
Zmiany przepisów na przestrzeni ostatnich lat i wprowadzone nimi wymagania miały na celu maksymalne zminimalizowanie pomyłek przy selektywnej zbiórce odpadów, a także zredukowanie ryzyka niekorzystnego wpływu na środowisko, a ponadto przenoszenia zakażeń i chorób zakaźnych poprzez zwiększenie izolacji zbieranych odpadów.

Ewidencjonowanie odpadów

Od 1 stycznia 2021 r. ewidencję odpadów należy prowadzić na bieżąco oraz bezpośrednio w systemie Bazy Danych Odpadowych (BDO). Z początkiem roku 2021 uchylono wcześniejsze zapisy ustawy o odpadach zezwalające na ewidencjonowanie odpadów niezwłocznie po zakończeniu miesiąca, którego dotyczy. Niestety, nie ma dokładnej definicji pojęcia „na bieżąco” i co dokładnie oznacza prowadzenie w taki sposób ewidencji odpadów. Oto interpretacja Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotycząca niniejszej kwestii: „Wpisy powinny być dokonywane na bieżąco w możliwe najkrótszym terminie – bez zbędnej zwłoki. Oznacza to, że wpisy takie mogą być dokonywane w ujęciu wynikającym ze względów technologicznych lub logistycznych, związanych z np. wytwarzaniem odpadów”.
W 2022 r. karta przekazania odpadów (KPO) może być wystawiana tylko za pośrednictwem indywidualnego konta w bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). W 2022 r. papierowe karty przekazania odpadów można wystawić tylko w przypadku oficjalnego ogłoszenia awarii systemu BDO. 
Odbiorca odpadów, wchodząc w ich posiadanie, powinien wydać dokument potwierdzający unieszkodliwienie odpadów medycznych w trzech egzemplarzach, z których jeden jest przekazywany wytwórcy zakaźnych odpadów medycznych, a drugi wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania zakaźnych odpadów medycznych. Potwierdzenia unieszkodliwiania odpadów powinny być przechowywane przez ich wytwórcę przez pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty (art. 72 ust. 1 ustawy o odpadach).
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych dokument potwierdzający unieszkodliwienie odpadów jest wydawany w postaci zestawienia wyszczególniającego rodzaje i masę zakaźnych odpadów medycznych poddanych unieszkodliwieniu w ciągu jednego miesiąca kalendarzowego. Dokument potwierdzający unieszkodliwienie jest wydawany w formie papierowej opatrzonej podpisem posiadacza odpadów, który je unieszkodliwił, lub w formie elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Dokument powinien zostać przekazany wytwórcy odpadów i inspektorowi środowiska nie później niż po upływie 14 dni od końca miesiąca kalendarzowego, którego przedmiotowy dokument dotyczy. Wzór dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych został określony w załączniku do wskazanego rozporządzenia. 
Podstawowy dokument potwierdzający fakt oddania odpadów przez ich wytwórcę to karta przekazania odpadów (karta ewidencji). Dokument ten służy odnotowaniu działań związanych z gospodarowaniem konkretnym odpadem, począwszy od momentu jego wytworzenia do przekazania podmiotowi, który dysponując stosowną decyzją administracyjną, dokona jego odzysku bądź unieszkodliwienia. Kartę przekazania odpadów sporządza wytwórca odpadów, który przekazuje wytworzone przez siebie odpady odpowiedniemu podmiotowi. Posiadaczem przekazującym odpady będzie najczęściej podmiot leczniczy prowadzący działalność w miejscu wytworzenia odpadu. Na posiadaczu odpadów, który przejmuje odpady (przedstawiciel firmy odbierającej), spoczywa obowiązek potwierdzenia przejęcia odpadów na karcie przekazania odpadów wypełnionej przez posiadacza przekazującego te odpady, niezwłocznie po jej otrzymaniu. Prawidłowe wypełnienie karty, w tym zawarcie w niej wymaganych podpisów, opisu odpadów i ich ilości, niejednokrotnie decyduje o ważności dokumentu.

Uproszczona ewidencja

Obowiązek prowadzenia ewidencji wytwarzanych odpadów został nałożony ustawą o odpadach. Jak już zostało to wyżej omówione, za podstawę przy prowadzeniu ewidencji służą dwa dokumenty: karta przekazania odpadów i karta ewidencji odpadów. Ustawodawca przewidział jednak możliwość prowadzenia tzw. uproszczonej ewidencji odpadów opartej jedynie na karcie przekazania odpadów. 
Uproszczoną ewidencję mogą prowadzić podmioty, które spełniają poniższe warunki:

• wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie,
• wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.

Podsumowując: w razie gdy dany podmiot wytwarza w ciągu roku kalendarzowego nie więcej niż 100 kg odpadów niebezpiecznych lub innych odpadów niż niebezpieczne i komunalne w ilości do 5 ton, ewidencja odpadów może być prowadzona wyłącznie na podstawie karty przekazania odpadów. 
W odniesieniu do odpadów komunalnych nie ma obowiązku prowadzenia dla nich jakiejkolwiek ewidencji, a co za tym idzie – wszelkie organy kontrolne, w tym sanepid, NFZ czy wojewoda, nie mają prawa kontrolować gospodarki odpadami komunalnymi i nie mogą żądać w tym zakresie przedstawienia jakichkolwiek dokumentów. 
Karta przekazania odpadów – jako jedyny dokument potwierdzający prawidłowe wypełnianie obowiązku ewidencyjnego – stanowi podstawę kontroli dla organów. Prawidłowo wypełnioną kartę należy przechowywać przez okres pięciu lat, od końca roku kalendarzowego, w którym ją wystawiono.

Obowiązki sprawozdawcze

Lekarze prowadzący własne gabinety mają obowiązek składać roczne sprawozdania o wytworzonych odpadach i o gospodarowaniu nimi. Od niedawna dokonuje się tego za pośrednictwem indywidualnego konta poprzez elektroniczną bazę danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Dokumenty, na podstawie których są sporządzane sprawozdania, przechowuje się przez pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego dotyczą. Za niezłożenie sprawozdania przewidziane są sankcje finansowe.

Przechowywanie odpadów przygotowanych do utylizacji

Odpady medyczne do czasu przekazania ich do utylizacji powinny być wstępnie magazynowane w odpowiedni sposób i w odpowiednio przystosowanych do tego pomieszczeniach albo stacjonarnych lub przenośnych urządzeniach chłodniczych, przeznaczonych wyłącznie do magazynowania odpadów medycznych. Należy dodać, że przenośne urządzenie chłodnicze jest przeznaczone do magazynowania jedynie niewielkiej ilości odpadów. Problematyka magazynowania odpadów została uregulowana rozporządzeniem Ministra Klimatu w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów. 
Pomieszczenie do wstępnego magazynowania odpadów medycznych powinno spełniać następujące wymagania: 

1. posiadać niezależne wejście;
2. uniemożliwiać dostęp osobom do tego nieupoważnionym;
3. posiadać ściany i podłogi wykonane z materiałów gładkich, łatwo zmywalnych i umożliwiających ich dezynfekcję;
4. być zabezpieczone przed dostępem owadów, gryzoni oraz innych zwierząt;
5. posiadać drzwi wejściowe bez progu, których szerokość i wysokość gwarantują swobodny dostęp; 
6. posiadać miejsca lub boksy wydzielone i oznakowane w zależności od rodzaju magazynowanych zakaźnych odpadów medycznych, a w przypadku magazynowania odpadów w oznakowanych, szczelnie zamkniętych pojemnikach lub kontenerach dopuszcza się brak wydzielonych boksów;
7. być wyposażone w termometr do ciągłego pomiaru temperatury wewnątrz pomieszczenia oraz rejestrator tych pomiarów;
8. posiadać wentylację zapewniającą podciśnienie, z zapewnieniem filtracji odprowadzanego powietrza; dopuszcza się zastosowanie wentylacji grawitacyjnej pod warunkiem magazynowania zakaźnych odpadów medycznych w szczelnie zamkniętych pojemnikach lub kontenerach, oznakowanych w zależności od rodzaju magazynowanych zakaźnych odpadów medycznych lub zakaźnych odpadów weterynaryjnych;
9. być wyposażone w rozwiązania techniczne zabezpieczające przed rozprzestrzenianiem się magazynowanych odpadów medycznych oraz gromadzeniem ewentualnych odcieków, w tym posiadać podłoże wyposażone w kratkę ściekową pozwalającą na odprowadzenie wody ze zmywania powierzchni, na której są magazynowane odpady.

Zakaźne odpady medyczne o kodzie 18 01 02* można magazynować w temperaturze do 10°C, nie dłużej jednak niż 72 godziny.
Odpady medyczne oznaczone kodami 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10*, 18 01 82* magazynuje się w temperaturze pomiędzy 10 a 18°C. Czas ich przechowywania nie może wtedy przekroczyć 72 godzin. Natomiast w temperaturze do 10°C maksymalnie jest to nawet 30 dni.
Nieobwarowane wymaganiami dotyczącymi temperatury przechowywania są odpady medyczne inne niż niebezpieczne, o kodach 18 01 01, 18 01 04, 18 01 07, 18 01 09, a także 18 01 81. Mogą być wstępnie magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, ale nie dłużej niż przez okres 30 dni.

Sankcje

Konsekwencje nieprowadzenia ewidencji odpadów albo prowadzenia jej w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym reguluje ustawa o odpadach. 
Inspektorzy sanepidu nie mają podstawy prawnej do wystawiania mandatów karnych w sytuacji nieprzestrzegania przepisów ustawy o odpadach w zakresie nieprowadzenia bądź nieterminowego lub nierzetelnego prowadzenia ewidencji odpadów. Jedynie inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska posiadają uprawnienia do karania w ww. przypadkach, ci zaś mogą zostać powiadomieni przez inspektorów sanepidu o dostrzeżonych przez nich nieprawidłowościach.
Za sprawą nowelizacji z 11 sierpnia 2021 r. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz innych ustaw, która wprowadziła również zmiany w ustawie o odpadach, dotychczasowa grzywna (maksymalnie 5000 zł z tytułu odpowiedzialności wykroczeniowej) została zastąpiona administracyjną karą pieniężną w wysokości od 1000 zł do nawet 1 000 000 zł (wymierzaną przez wojewódzką inspekcję ochrony środowiska). 
Ustawodawca zdecydował się również na wprowadzenie sankcji w postaci kary administracyjnej za nieprowadzenie ewidencji odpadów albo prowadzenie tej ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym. 
W uzasadnieniu do nowelizacji można było przeczytać: „(…) Obecna sankcja jest zbyt łagodna, gdyż w znacznej części przypadków dokumentacja ewidencji stanowi główne źródło informacji na temat rodzajów i masy przyjmowanych do odzysku (zbieranych) odpadów (…)”. Zmiana ta jest podyktowana tym, że bardzo częstym naruszeniem stwierdzanym podczas kontroli jest umyślne nieprowadzenie ewidencji lub prowadzenie jej w sposób niezgodny ze stanem faktycznym. Przedsiębiorcy decydują się na takie działanie, ponieważ dotychczas sankcja za to wykroczenie była znacznie niższa niż za brak rejestracji w BDO. W praktyce takie postępowanie prowadziło do nielegalnych form zagospodarowania odpadów, których ujawnienie było praktycznie niemożliwe. W opinii ustawodawcy: „(…) Nierzetelne prowadzenie ewidencji odpadów prowadzi do wystąpienia zjawiska tzw. kreatywnej ewidencji, czyli wykazywania w dokumentacji tylko takich rodzajów i ilości odpadów, które »mieszczą się« w ramach decyzji regulujących gospodarkę odpadami przez dany podmiot i mogą być wykorzystywane w sprawozdawczości rocznej, również sporządzanej przez gminy w ramach systemu gospodarki odpadami komunalnymi”.
Podsumowując: nowelizacja ustawy o odpadach poszerzyła katalog administracyjnych kar pieniężnych dla wytwórców odpadów oraz gospodarujących odpadami. Od teraz karą administracyjną, a nie tak jak dotychczas karą grzywny, będą objęte m.in.:

• nieprowadzenie ewidencji odpadów,
• prowadzenie ewidencji w sposób nieterminowy,
• prowadzenie ewidencji niezgodnie ze stanem rzeczywistym.

Warto również pamiętać, iż zlecanie obowiązku gospodarowania odpadami podmiotom, które nie posiadają wymaganego wpisu do rejestru BDO oraz odpowiednich pozwoleń, również może się wiązać z obciążeniem odpowiedzialnością właściciela odpadów. Kara związana z wymienionymi powyżej naruszeniami wynosi obecnie od 1000 do nawet 1 000 000 zł.

Najczęściej popełniane błędy

Do najczęściej popełnianych błędów przy ewidencjonowaniu odpadów należą: 

• nieprowadzenie w ogóle karty ewidencji odpadów,
• ewidencja tylko niektórych odpadów,
• prowadzenie ewidencji uproszczonej w sytuacji, gdy nie jest to dozwolone,
• brak numeracji karty ewidencji odpadów,
• podawanie masy w dokumentach ewidencyjnych w kilogramach,
• brak numeru BDO na karcie ewidencji odpadów,
• jedna ewidencja odpadów wspólna dla kilku miejsc prowadzenia działalności. 

Dobre praktyki

Niektóre z odpadów medycznych standardowo zaliczane do zakaźnych (kod 18 01 03*) i przechowywane w lodówce wbrew pozorom można zakwalifikować do kodu 18 01 04. Tym samym można zyskać miejsce w lodówce, w której standardowo przechowywane są odpady medyczne zakaźne. Przykładowo: fartuchy, które nie są zabrudzone płynami ustrojowymi, nie wymagają zachowania specjalnych wymagań temperaturowych. 
Z kolei odpady pochodzące z opakowań z papieru, tektury, szkła czy tworzyw sztucznych nie powinny być klasyfikowane jako komunalne. Z uwagi na zdecydowanie większą ich ilość aniżeli ta, jaka jest wytwarzana w zwykłym gospodarstwie domowym, mogłoby stanowić to nadużycie. Staranna selekcja odpadów opakowaniowych pozwoli na ich sprzedaż na rynku zbytu opakowań. Ma to szczególne znaczenie w przypadku większych jednostek, przykładowo przychodni.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 779).
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1975 z późn. zm.).
3. Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2020 r., poz. 10 z późn. zm.).
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych lub zakaźnych odpadów weterynaryjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 107).
5. Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1742).
6. Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz. U. z 2021 r., poz. 1648).