Wykorzystanie kwasu hialuronowego i toksyny botulinowej w medycynie estetycznej dla stomatologów

PRACTISE & CASES

Do najczęściej przeprowadzanych zabiegów z dziedziny medycyny estetycznej należą te z użyciem kwasu hialuronowego lub toksyny botulinowej. Obydwie substancje mają szerokie zastosowanie, a przy znajomości anatomii i świadomości mogących wystąpić powikłań – ich wykorzystanie w walce ze zmarszczkami, zwiotczeniem mięśni i utratą objętości skóry nie przysparza trudności.

 

POLECAMY

Najczęściej przeprowadzane zabiegi z dziedziny medycyny estetycznej na świecie to właśnie zabiegi z użyciem kwasu hialuronowego oraz toksyny botulinowej, popularnie zwanej botoksem. 

Zmarszczki, zwiotczenie mięśni oraz skóry twarzy i utrata objętości występują na skutek starzenia się organizmu, jak również nadaktywności mimicznej. Skutki starzenia się i utraty objętości można cofnąć lub zatrzymać za pomocą kwasu hialuronowego lub toksyny botulinowej. Efekty działania obydwu substancji są w pełni odwracalne i utrzymują się przez pewien czas.

Zastosowanie produktów kwasu hialuronowego i toksyny botulinowej ma bardzo duży zasięg. 

Jeśli chodzi o kwas hialuronowy, można wykonywać zabiegi na zmarszczkach, które mają różną głębokość, a także konturować brodę i policzki czy wypełniać usta lub blizny. 

Z kolei za pomocą toksyny botulinowej można zmniejszać nadaktywność mięśni. Stosowanie botoksu może być uzupełnione zastosowaniem kwasu hialuronowego po ok. 3 tygodniach od podania toksyny.

Zabiegi z zastosowaniem botoksu i wypełniaczy powinny być wykonywane tylko przez przeszkolonych lekarzy, gdyż to lekarze znają doskonale anatomię człowieka oraz preparaty i wskazania do ich zastosowania.

Przed zabiegiem – plan działania

Przygotowując pacjenta do zabiegu, trzeba przeprowadzić z nim dokładny wywiad. Należy pamiętać, aby wykonać dokumentację medyczną, fotograficzną oraz dać pacjentowi do podpisania zgodę na zabieg. Plan działania powinno się ustalić wspólnie z pacjentem.

Przed zabiegiem powinno się:

  • wykonać demakijaż pola zabiegowego,
  • zdezynfekować okolicę zabiegową,
  • zastosować na skórę pacjenta środki miejscowo znieczulające. W gabinecie autorów stosuje się krem do znieczulania EMLA. 

Po nałożeniu kremu na pole zabiegowe przykrywa się tę okolicę opatrunkiem okluzyjnym (np. folią spożywczą), aby wzmocnić działanie kremu znieczulającego. Efekt znieczulenia okolicy zabiegowej występuje dopiero 30–60 minut od zastosowania kremu znieczulającego.

Po ok. 35 minutach można sprawdzić, czy pacjent został dostatecznie znieczulony. Jeśli tak, można przystąpić do zabiegu. Przedtem należy jeszcze usunąć folię oraz krem znieczulający ze znieczulonej okolicy, a pole zabiegowe należy zdezynfekować preparatem do dezynfekcji skóry. 

Rodzaje zabiegów 

Po zakończeniu przygotowania można przystąpić do zabiegu. Poniżej opisano, jak wykonać zabiegi z użyciem toksyny botulinowej dotyczące okolic: mięśnia okrężnego oka, tzw. kurzych łapek, gładzizny „zmarszczka gniewu” oraz zmarszczek poziomych czoła.

Zabiegi z zastosowaniem kwasu hialuronowego prezentowane poniżej dotyczą zmarszczek nosowo-wargowych.

Aplikujemy botoks – Zabiegi z zastosowaniem toksyny botulinowej

Zabiegi w gabinecie autorów wykonywane są przy użyciu preparatu Azzalure. Preparat ten przygotowuje się w sposób następujący:

  • Należy otworzyć ampułkę toksyny botulinowej i rozpuścić ostrożnie w 0,63 ml soli fizjologicznej.
  • W ten sposób otrzymujemy 125 jednostek toksyny botulinowej.
  • Toksynę naciąga się do strzykawki i z tej strzykawki pobiera do strzykawek insulinówek z wbudowaną na stałe igłą odpowiednią ilość jednostek substancji, która będzie potrzebna do danego zabiegu.

Zmarszczki poziome czoła

Zmarszczki poziome czoła powstają u pacjentów, u których mięsień naczaszny jest nadaktywny. Pacjenci mający bardzo bogatą mimikę mogą mieć bardzo głębokie zmarszczki poziome czoła. Jeśli zmarszczki pojawiają się w stanie napięcia mięsni, a w stanie spoczynku są mało widoczne, efekty zabiegu będą bardziej zadowalające. Zmarszczki dynamiczne leczy się łatwiej. 

Podczas wykonywania zabiegu w tej właśnie okolicy trzeba uważać na nadmierną korekcję i przedawkowanie jednorazowe substancji w tej okolicy, aby nie doszło do ptozy (obniżenia) brwi. Lepszym rozwiązaniem będzie początkowe zastosowanie mniejszej ilości toksyny botulinowej w tej okolicy i ewentualna korekta zabiegu po 2 tygodniach. 

Na zdj. 1 widoczny jest pacjent, który został poproszony o czynne napięcie mięśni. Pacjenta prosi się, aby uniósł brwi. Pozwala to ocenić aktywność mięśniową. Na zdj. 2
przedstawiono miejsca iniekcji oznaczone czerwonym punktem, które wykonuje się głęboko. Oznaczone niebieskim punktem iniekcje wykonuje się płytko.

Wkłucie igły następuje prostopadle i głęboko w środkowym obszarze czoła po 5 jednostek Azzalure. W obszarze bocznym czoła podaje się małe ilości toksyny płytko (tzw. na bąbel) po 1 jednostce Azzalure. U pacjentów, u których zmarszczki są wyjątkowo głębokie, po 3 tygodniach można zastosować jako zabieg uzupełniający bardzo drobnocząsteczkowy wypełniacz na bazie kwasu hialuronowego.

Gładzizna

Gładzizna, tzw. zmarszczka gniewu, to zmarszczka, która występuje na skutek nadaktywności mięśnia marszczącego brwi, mięśnia podłużnego nosa oraz mięśnia obniżającego brwi. Zmarszczka w tej okolicy może powodować mylną ocenę nastroju, w jakim akurat znajduje się pacjent. Otoczenie może nieprawidłowo odbierać emocje pacjenta, u którego wyraźnie zaznaczona jest zmarszczka gniewu, jako „wiecznie złego”. Najlepsze efekty terapeutyczne w tej okolicy można uzyskać, stosując niewielkiej ilości toksyny botulinowej w odstępie ok. 3 miesięcy u pacjentów, u których zmarszczka gniewu występuje na skutek dynamicznej mimiki. 

Na zdj. 3 widoczny jest pacjent, który został poproszony o czynne napięcie mięśni. Pacjenta należy poprosić: „Proszę wykonać grymas złoszczenia się lub smutku”. Na zdj. 4 przedstawiono miejsca iniekcji oznaczone czerwonym punktem. Iniekcje wykonuje się głęboko i prostopadle. W mięśnie marszczące brwi wykonuje się iniekcję w miejsce największej ich aktywności, podając po 5 jednostek Azallure w każdy punkt. 

W przypadku głębszych zmarszczek jako terapię uzupełniającą można zastosować wypełniacze na bazie kwasu hialuronowego. Efektem ubocznym zabiegu w tej okolicy może być ptoza brwi (czasem nierównomierna), dlatego należy stosować mniejsze ilości preparatu w odpowiedniej okolicy anatomicznej.

„Kurze łapki”

„Kurze łapki” to zmarszczki mięśnia okrężnego oka, biegnące jak promyki od zewnętrznego kącika oka aż do skroni, najczęściej pojawiające się na skutek zwężenia szpary powiekowej.

Aktywność mimiczna tej okolicy wywołuje w odróżnieniu od zmarszczki gniewu pozytywny odbiór otoczenia, gdyż wyraża pozytywne emocje (śmiechu). W momencie gdy na skutek pozytywnych emocji zaczynają powstawać trwałe zmarszczki mimiczne zwane „kurzymi łapkami”, można nadaktywność zmniejszyć za pomocą toksyny botulinowej. Łatwo takie zmarszczki zlikwidować, gdy powstają w sposób czynny. Wykonując zabieg w tej okolicy podaje się toksynę botulinową w małych ilościach w sposób seryjny (co ok. 1,5 miesiąca), co doprowadza do trwałego wygładzenia zmarszczek w tej okolicy. Substancję w tej okolicy deponuje się płytko, sródskórnie, na tzw. bąbel, stosując po 2 jednostki Azzalure na punkt.

Na zdj. 5 pacjent został poproszony o aktywizację mięśni. Lekarz poprosił go chwilę wcześniej, by uśmiechnął się, zwężając szpary powiekowe. Na zdj. 6 
przedstawiono miejsca iniekcji oznaczone niebieskim punktem. Iniekcje wykonuje się płytko sródskórnie, stosując po 2 jednostki Azzalure na punkt. Należy unikać zbyt głębokiego podania preparatu, aby nie zdezaktywować mięśni okolicy policzkowej i nie zmienić uśmiechu pacjenta na nienaturalny.

Zabiegi z zastosowaniem kwasu hialuronowego

Bruzdy nosowo-wargowe

Bruzdy nosowo-wargowe rozciągają się one od skrzydełek nosa do kącików ust.

Powstają w wyniku aktywności wielu mięśni, na skutek ubytku podskórnej tkanki tłuszczowej i mogą się pojawiać podczas okazywania wielu emocji. Zabieg przy użyciu kwasu hialuronowego ma na celu wypełnienie bruzdy nosowo wargowej, która jest bardzo widoczna w trakcie spoczynku. 

Na zdj. 7 przedstawiono zabieg wykonywany techniką tunelową. Jest on skuteczny przy płytkich i średnio głębokich zmarszczkach. W ramach tego zabiegu podaje się ok. 0,25 ml preparatu Restylane na stronę, co oznacza, że do korekty płytszych zmarszczek po dwóch stronach wystarczy 0,5 ml preparatu Restylane. Lekarz ściska bruzdę między palcami, wkłuwa igłę tunelowo i podaje liniowo preparat, wysuwając igłę

Na zdj. 8 przedstawiono podawanie preparatu techniką kolumnową przy zmarszczkach głębokich – wstrzykuje się po ok. 0,25 ml na kolumnę w 4 punktach, co daje łącznie 1 ml preparatu Restylane na stronę (2 ml na cały zabieg). Lekarz ściska bruzdę między palcami, wkłuwa igłę możliwie jak najgłębiej i bardzo wolno podaje preparat, wyciągając igłę pod kontrolą palców ściskających bruzdę do momentu, aż pojawi się bąbel na skórze.

Trzeba pamiętać, aby po wykonaniu zabiegu wykonać masaż w celu wymodelowania podanego wypełniacza. Następnie zaleca się pacjentowi chłodzenie po zabiegu i umawia go na wizytę kontrolną po 2 tygodniach.

 

 

O czym należy pamiętać

Efekty działania toksyny botulinowej nie są widoczne od razu. Występują dopiero po ok. 3–5 dniach. Po zabiegu z zastosowaniem toksyny botulinowej pacjent może wrócić do normalnych czynności, musi jednak pamiętać, aby: 

  • na okolicę po zabiegu nakładać krem z antybiotykiem zalecony przez lekarza przez 3 doby po zabiegu, aby nie doszło do zakażenia w miejscach wkłucia,
  • przez tydzień unikać intensywnego wysiłku oraz ogrzewania pola zabiegowego (sauna, kąpiel parowa, słońce),
  • nie dotykać miejsc iniekcji rękoma, aby uniknąć zakażenia miejsc, w których wykonano iniekcję,
  • stosować zimne okłady przez dobę po zabiegu, co zmniejszy obrzęk i reakcję zapalną.

Wykonując zabiegi kwasem hialuronowym i toksyną botulinową, należy uświadomić pacjenta w zakresie szans na powodzenie zabiegu (czasem pacjenci mają nierealne do spełnienia oczekiwania), korzyści zabiegu, jak również ryzyka. 

  1. Należy pamiętać, że im większe jest ryzyko, tym szerzej powinno się omówić z pacjentem kwestie ryzyka i możliwości wystąpienia powikłań.
  2. Należy poinformować pacjentów, na co powinni zwrócić uwagę po danym zabiegu. Aby pacjent nie zapomniał, jakie są wskazania, warto wydrukować mu kartkę ze wskazaniami, którą będzie mógł zabrać do domu. 
  3. Warto pamiętać, że zabiegi wykonywane przy użyciu kwasu hialuronowego czy toksyny botulinowej są w pełni odwracalne i muszą być cyklicznie powtarzane dla pożądanego efektu. Nie należy się bać zabiegów z ich wykorzystaniem, jeśli znamy anatomię i mamy świadomość powikłań, które mogą wystąpić, oraz wiemy, jak możemy im zapobiegać i minimalizować ryzyko ich wystąpienia.

Przypisy