W labiryncie szczoteczek i nie tylko

Kierowanie się agresywną reklamą lub ceną nie jest właściwym rozwiązaniem, szczególnie długoterminowo. Tylko więc indywidualnie określone przez stomatologa ryzyko próchnicy i chorób przyzębia, wraz z aktualnymi potrzebami pacjenta, pozwala wspólnie z nim dobrać zestaw środków i przyborów do kompleksowej higieny jamy ustnej, zapewniający najskuteczniejszą profilaktykę.

Płytka bakteryjna (biofilm) w roli wroga numer 1

Akumulacja i metabolizm bakterii uważane są za zasadniczą przyczynę patologii zarówno tkanek twardych zęba, jak i jego tkanek podtrzymujących – przyzębia. Drobnoustroje gromadzą się pod postacią płytki bakteryjnej (zwanej dzisiaj powszechniej biofilmem) na strukturach zębów, ale także pod dziąsłem brzeżnym, w szczelinie dziąsłowej, na języku, migdałkach i błonie śluzowej całej jamy ustnej.

Pierwsza warstwa biofilmu to makromolekuły ślinowych glikoprotein, noszących nazwę błonki nabytej (inaczej pelikula). Zmienia ona właściwości powierzchni zębów, modyfikuje je i sprzyja adhezji pierwszych bakterii. Zaraz po zasiedleniu pelikuli bakterie zmieniają swoje zachowanie. Zaczynają szybko się powiększać i namnażać. Kumulacji bakterii sprzyja współprodukowanie substancji zewnątrzkomórkowej. Z czasem pojawia się szereg interakcji – pozytywnych, jak wymiana pożywienia, ale także negatywnych, kiedy bakteriocyny jednego gatunku hamują namnażanie współzawodniczących innych gatunków. Ogół tych zjawisk prowadzi jednak do utworzenia bardzo stabilnej ekologii, która sprzyja rozwojowi całej płytki bakteryjnej (biofilmowi).

Warstwa najbardziej zewnętrzna biofilmu jest najmniej stabilna i przykrywa warstwy stałe, leżące poniżej. O zagęszczeniu bakterii decyduje dostępność składników odżywczych, a konsekwencją „nadpopulacji” jest postępujące hamowanie namnażania się bakterii. Zwolnieniu metabolizmu towarzyszy namnażanie polisacharydów i pojawiające się modyfikacje ściany bakteryjnej. Obecność polimerów zewnątrzkomórkowych i zwolnienie metabolizmu tłumaczy często nieskuteczność działania preparatów antyseptycznych i antybiotyków w niektórych warunkach, także kied...