O jamie ustnej kobiety w różnych etapach życia

PRACTISE & CASES

Narządem docelowym hormonów płciowych nie jest jedynie układ rozrodczy kobiety. Wpływają one na cały jej organizm. Wywierają też duży wpływ na jamę ustną. Gra hormonów płciowych nieustannie kształtuje stan zdrowia jamy ustnej kobiety. Okres dojrzewania, miesiączka, czas korzystania z antykoncepcji hormonalnej, ciąża, menopauza – to etapy, które wymagają od stomatologa wiedzy na temat charakteryzujących je zmian w obrębie jamy ustnej kobiety. Ich rozpoznanie i monitorowanie pozwala na wdrożenie stosownego, indywidualnego programu profilaktycznego, jak również skutecznego leczenia.

Hormony jajnikowe

Estrogeny
Naturalnymi estrogenami są 17-beta-estradiol, estron i estriol. Są wydzielane przez pęcherzyki jajnikowe, ciałko żółte, łożysko. Mogą być także syntetyzowane z androgenów we krwi krążącej. Estradiol jest najsilniejszym estrogenem. Wszystkie one są metabolizowane w wątrobie, wydzielane z żółcią, a wydalane z moczem. 
W okresie dojrzewania wydzielanie estrogenów powoli się zwiększa. W trakcie cyklu miesięcznego obserwuje się dwa szczyty wydzielania estrogenów: pierwszy tuż przed owulacją, drugi w środku fazy lutealnej. Po okresie menopauzy ich wydzielanie słabnie, obniża się, lecz nigdy nie zanika. 
Estrogeny wywierają duży wpływ na stymulację wzrostu i rozwoju wtórnych żeńskich cech płciowych (drugo- i trzeciorzędowych). Szczególną wrażliwość na stymulację estrogenową wykazuje podwzgórze, gruczoły sutkowe, układ rozrodczy. Estrogen stymuluje wzrost i unaczynienie błony śluzowej macicy, nasila sekrecję szyjkową, pobudza wzrost zrębu przewodów wyprowadzających gruczołów mlekowych. Ponadto wykazuje wielokierunkowe działanie metaboliczne. Estrogen to czynnik antyresorpcyjny, wspomagający zatrzymanie wapnia w kościach. W okresie dojrzewania wywołuje pokwitaniowy skok wzrostu i zarośnięcie przynasad kości długich. Estrogeny wpływają na lipidowy profil krwi (obniżają całkowite stężenie cholesterolu, cholesterolu LDL). Rozszerzają też naczynia krwionośne, zapobiegając nadciśnieniu. Powodują wytwarzanie bardziej płynnej wydzieliny przez gruczoły łojowe, co w przeciwieństwie do testosteronu hamuje tworzenie zaskórników i trądziku. Wywierają korzystny wpływ na psychiczne i emocjonalne zachowanie kobiet i ich libido.

Progesteron 
To hormon wydzielany przez ciałko żółte i w małych ilościach przez łożysko, którego zasadniczym celem jest przygotowanie błony śluzowej macicy do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej. W sensie klinicznym...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę 4 wydań Forum Stomatologii Praktycznej
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • ...i wiele więcej!

Przypisy