Immunologiczne i mikrobiotyczne aspekty etiopatogenezy aft nawrotowych

Obecnie nie jest do końca jasne, czy afty nawrotowe powinno kwalifikować się jako schorzenie per se, czy raczej jako element składowy szerokiego spektrum objawów choroby ogólnoustrojowej [1]. Wiele badań przeprowadzonych w ostatnich latach wskazuje na częste współwystępowanie aft z przewlekłymi chorobami o podłożu zapalnym [2–4]. Nie ulega natomiast już żadnej wątpliwości, że podatność na pojawianie się wykwitów aftowych może mieć najrozmaitsze podłoże [5], a za krytyczną uważa się kombinację pewnych cech endogennych związanych z mikrośrodowiskiem samej śluzówki (m.in. profil cytokinowy i mikrobiotyczny), predyspozycji genetycznych (występowanie chociażby polimorfizmów genów cytokinowych TNF-α, IL-1β istotnie zwiększa ryzyko rozwoju aft nawrotowych [6]) i rozregulowania głównych ramion polaryzacji immunologicznej. Co również istotne, u pacjentów w okresie nawrotu choroby – w porównaniu z pacjentami w okresie remisji i zdrowych osób – obserwuje się istotnie zredukowany poziom podstawowych enzymów antyoksydacyjnych w surowicy, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza czy peroksydaza glutationowa [10]. Z kolei w badaniu Lewkowicz i wsp. wartość całkowitej pojemności antyoksydacyjnej osocza u pacjentów z aftami nawrotowymi była obniżona zarówno w fazie ostrej choroby, jak i fazie remisji [11]. 
Do czynników szczególnie modyfikujących przebieg choroby zalicza się ponadto obecność przewlekłych infekcji (m.in. Herpes simplex virus, Varicella zoster virus i Cytomegalovirus) [9], niedobory podstawowych składników mineralnych i witamin (chromu, selenu, miedzi, cynku, magnezu, żelaza, witaminy D3 i witamin z grupy B) mających bezpośredni wpływ na status antyoksydacyjny i immunologiczny pacjenta, zaburzenia gospodarki hormonalnej, nadwrażliwości pokarmowe oraz ekspozycję na silne stresory, również te występujące w żywności i środkach do higieny jamy ustnej. W badaniu Herlofsona i wsp. zastosowanie u pacjentów z nawracającymi aftami pasty do zębów bez dodatku Sodium Lauryl S...