Mikroskop inaczej, czyli gdzie poza endodoncją znajduje zastosowanie

Współczesne podejście do wizualizacji i powiększenia pola operacyjnego opiera się na podstawowej zasadzie: w większości przypadków, jeżeli coś widzisz, jesteś w stanie podjąć lepszą decyzję, jesteś w stanie lepiej leczyć lub po prostu wyleczyć. Jednak widzieć więcej, to również wiedzieć więcej, ale nie oznacza to każdorazowo skrócenia czasu zabiegu. Obecnie naukowcy i praktycy są zgodni: dobre widzenie szczegółów nie jest możliwe bez powiększenia. Mikroskop operacyjny coraz częściej wkracza do praktyk stomatologicznych nie tylko w endodoncji. I chociaż nadal brakuje długoterminowych obserwacji, wciąż nie ma zbyt wielu publikacji o przydatności mikroskopu w innych dziedzinach niż endodoncja czy chirurgia mikroendodontyczna, to jednak – jak w całej medycynie – zaczęto postrzegać konieczność powiększenia pola operacyjnego jako standard. Jeśli jeszcze nie we wszystkich dziedzinach stomatologii, to zapewne w niedalekiej przyszłości [2].
W endodoncji świat naukowy, a także lekarze klinicyści są przekonani, że możliwość powiększenia pola zabiegowego i trzykrotnie lepsze oświetlenie w stosunku do lamp powszechnie używanych w chirurgii pozwoliły wykonywać zabiegi dokładniej i bardziej przewidywalnie. Źródło światła znajdującego się w osi optycznej lekarza pozwala na dobrą obserwację szczegółów z wykorzystaniem małych i średnich powiększeń do ok. 19–20 mm przebiegu korzenia z wykorzystaniem wyższych do obserwacji szczegółów. Bez powiększenia opracowany kanał mający średnicę 50‑100 mikrometrów dla nieuzbrojonego oka stomatologa jest ukryty za ujściem kanału i zupełnie ciemny [3].
W zabiegach mikroskopowych pozycja operatora może wymagać dodatkowego przygotowania. Obecnie standard postępowania i pozycje operatora w poszczególnych sekstantach opierają się na opublikowanym już w 1997 r. Atlasie ergonomicznej pracy z wykorzystaniem mikroskopu [4]. Kinomoto i wsp. [5] przeprowadzili badania nad prawidłowym pozycjonowaniem mikroskopu operacyjnego i ergonomicznymi aspektami pracy z wykorzystaniem mikroskopu w codziennej praktyce w konwencjonalnej endodoncji. Operatorzy zostali podzieleni na grupy według wzrostu. Obserwowano ich czas osiągnięcia prawidłowej, ergonomicznej pozycji przy mikroskopie osobno dla żuchwy i osobno dla szczęki. Dodatkowo osoby niższe przebadano powtórnie z wykorzystaniem krótszej ogniskowej f-200. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy badanymi grupami dla szczęki. W grupach badawczych dla żuchwy pojawiły się istotne różnice. Wykazano, że niżsi operatorzy przybierają bardziej wymuszoną pozycję przy ogniskowej większej niż 200 (standard to zazwyczaj f-250), podczas gdy łatwiej i szybciej jest im osiągnąć prawidłową pozycję i właściwe ustawienie mikroskopu przy ogniskowej krótszej. Dzięki zrozumieniu właściwej i ergonomicznej pozycji w pracy z wykorzystaniem mikroskopu operatorzy mogą bardziej skutecznie przeprowadzać leczenie [5].
Del Fabbro i wsp. [6] usystematyzowali możliwość wykorzystania lup, mikroskopów i innych urządzeń optycznych. Założeniem było porównanie skuteczności leczenia endodontycznego z wykorzystaniem środków optycznych (w przeglądzie uwzględniono 1234 badania). Autorzy nie dają jednoznacznej odpowiedzi i widzą konieczność gromadzenia dalszych danych. Literatura naukowa pokazuje głównie badania in vitro, często z małymi grupami badawczymi i metodyką niespełniającą kryteriów przeprowadzonego przez autorów przeglądu. Nadal brak wystarczających danych i ewidentnego dowodu naukowego wynikającego z badań z randomizacją, podsumowanych przez autorów [6].
Rozwój technik optycznych umożliwił sprzęż...