Procedury sanitarne

Harmonogram sprzątania

Instrukcja mycia i dezynfekcji lodówek

Cel

• utrzymanie we właściwym stanie sanitarno-higienicznym urządzeń oraz niedopuszczenie do ich nadmiernego oblodzenia.

Dotyczy

• wszystkich lodówek znajdujących się w zakładzie ochrony zdrowia. 

Osoby odpowiedzialne za wykonanie zapisów instrukcji

• lodówki spożywcze: kuchnia centralna – pomoce kuchenne, urządzenia znajdujące się w innych punktach – salowe (np. kuchenki oddziałowe, pomieszczenia socjalne, świetlice dla pacjentów),
• lodówki do leków, odczynników laboratoryjnych itp. – pracownicy medyczni poszczególnych działów (np. pielęgniarki, laborantki). 

Czynności wstępne

1. Zaoznać się z instrukcją rozmrażania danej lodówki opracowaną przez producenta.
2. Przenieść zawartość lodówki do innych urządzeń (ważne, aby były przeznaczone do tego samego celu, tzn. żywność do żywności, leki do leków itd.).
3. Rozmrozić lodówkę, stosując zalecenia producenta (przy nowoczesnych chłodziarkach rozmrażanie może nie być konieczne).
4. Przygotować roztwór preparatu myjąco-dezynfekującego i odpowiednią myjkę (wybór myjki zgodny z przyjętymi w zakładzie kodami kolorów). 
5. Przygotować środki ochrony osobistej (rękawice jednorazowego użycia, foliowy fartuch, osłonę twarzy) na czas przygotowywania roztworu roboczego środka dezynfekującego).

Uwaga!
W przypadku lodówek przeznaczonych do przechowywania żywności należy wybrać środek dezynfekcyjny przeznaczony do kontaktu z żywnością. 

Wykonanie mycia i dezynfekcji – po rozmrożeniu

1. Założyć odzież ochronną.
2. Umyć wewnątrz roztworem środka myjąco-dezynfekującego i pozostawić na 15 minut. Przy pokrywaniu powierzchni środkiem dezynfekcyjnym należy zwrócić szczególną uwagę na miejsca trudno dostępne, aby nie pozostawić fragmentów wnętrza niezdezynfekowanych.
3. Po upływie czasu dezynfekcji zmyć całość czystą wodą i osuszyć (lub pozostawić do wyschnięcia). 
4. Pojemniki i półki, które można wyjąć z lodówki, dezynfekować przez zanurzenie w oddzielnym pojemniku. 
5. Pojemniki i półki po upływie czasu dezynfekcji dokładnie opłukać pod bieżącą wodą, osuszyć i umieścić w lodówce.
6. Umyć urządzenie z zewnątrz, używając wody z detergentem, a następnie uporządkować jego otoczenie.
7. Zdjąć rękawice, fartuch foliowy, a następnie umyć i zdezynfekować ręce. 
8. Włączyć urządzenie i odczekać do osiągnięcia temperatury:

• chłodziarka: + 2°C,
• zamrażarka: –18°C.

9. Umieścić przeniesiony towar w urządzeniu.

Czynności końcowe

1. Uporządkować stanowisko pracy.
2. Upewnić się, czy urządzenie zostało prawidłowo podłączone.
3. Udokumentować wykonanie dezynfekcji (wzór dokumentacji poniżej).

Uwaga!

• Każda lodówka zostaje poddana myciu i dezynfekcji raz w miesiącu.
• Zawsze po naprawie urządzenia oraz w razie potrzeby (np. przy zabrudzeniu wnętrza lodówki rozlanym mlekiem) należy ją dokładnie umyć i zdezynfekować.

Wzór dokumentu potwierdzającego wykonanie czynności

Schemat kolejności wykonywanych czynności podczas sprzątania

Zasada podstawowa: sprzątanie zawsze należy rozpoczynać od mycia i/lub dezynfekcji powierzchni pionowych i wyposażenia (ściany, parapety, kontakty, armatura sanitarna), a następnie przechodzić do mycia powierzchni poziomych (podłogi). Odstępstwo od tej zasady jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy jest to sprzątanie interwencyjne (np. wytarcie zalanej podłogi po kąpieli chorego czy dezynfekcja podłogi zanieczyszczonej, np. moczem, wymiocinami itp.).

Ramowa kolejność sprzątania pomieszczenia sanitarno-higienicznego

1. Przygotuj:

• potrzebny sprzęt porządkowy, 
• odpowiednie środki chemiczne, 
• odpowiednią odzież ochronną

2. Załóż odzież ochronną, a następnie spłucz toalety, pisuary, bidety i usuń ewentualne zanieczyszczenia, które pozostały po spłukaniu
3. Opróżnij kosze na odpady, zbierz wszystkie inne pozostawione śmieci i umieść w odpowiednim pojemniku zbiorczym
4. Pokryj wewnętrzne powierzchnie spłukanej armatury sanitarnej oraz kosza na odpady środkiem dezynfekcyjnym. Pamiętaj, aby preparat rozprowadzić dokładnie we wszystkich zakamarkach urządzeń (szczególnie pod tzw. kołnierzem sedesu) 
5. Sprawdź zawartość dozowników na mydło z płynem. W razie konieczności usuń pusty wkład, który przed kolejnym napełnieniem musi zostać wydezynfekowany (nie ma takiej konieczności, jeżeli wkłady są jednorazowe) 
6. Usuń kurz, szczególnie zebrany na górnych elementach pomieszczenia (np. biegnące pod sufitem rury, kratki wentylacyjne)
7. Pokryj powierzchnie umywalki/ek, brodzika/ów, osłon prysznicowych środkiem dezynfekcyjnym
8. Umyj wszystkie elementy wyposażenia (w tym elementy dozowników przytwierdzone na stałe do ściany), drzwi, płytki ścienne itd., używając do tego preparatów zgodnie ze szczegółową instrukcją
9. Wypoleruj lustro/a, baterie oraz inne elementy o powierzchniach z połyskiem
10. Spłucz dokładnie pokryte wcześniej preparatem dezynfekcyjnym powierzchnie armatury sanitarnej, a następnie wyszoruj. Pamiętaj, aby nie wykonywać tej czynności przed upływem czasu koniecznego na zadziałanie środka dezynfekcyjnego
11. Opłucz pod bieżącą wodą kosz na odpady (w razie konieczności dodatkowo umyj), a następnie osusz i wyłóż czystym workiem foliowym
12. Uzupełnij dozowniki (mydło w płynie, papier toaletowy, ręczniki jednorazowego użycia)
13. Umyj podłogę z użyciem preparatu zgodnego ze szczegółową instrukcją 
14. Uporządkuj wykorzystany sprzęt, przestrzegając przyjętych w zakładzie zasad postępowania ze sprzętem używanym podczas sprzątania 
15. Zdejmij odzież ochronną i umieść w odpowiednich pojemnikach, a następnie dokładnie umyj i zdezynfekuj ręce

Uwaga!
Staraj się mycie i dezynfekcję pomieszczeń sanitarno-higienicznych wykonywać, jeżeli to możliwe, przy zamkniętych drzwiach.

Procedura utrzymania w czystości pomieszczeń sanitarnohigienicznych w obiektach służby zdrowia

Cel procedury:

• utrzymanie we właściwej czystości pomieszczeń sanitarno-higienicznych,
• zapobieganie szerzeniu się zakażeń wewnątrzszpitalnych,
• zapewnienie wysokiej jakości opieki nad chorymi.

Zakres procedury

1. Założenia ogólne.
2. Schemat kolejności wykonywanych czynności podczas sprzątania.
3. Szczegółowa instrukcja mycia i dezynfekcji pomieszczeń sanitarno-higienicznych.

Założenia ogólne

1. Pomieszczenia sanitarno-higieniczne należy zawsze sprzątać w odzieży ochronnej (co najmniej w rękawicach i fartuchu). Wybierając rękawice, należy uwzględniać rodzaj preparatów chemicznych, jakich będzie się używać. Jeżeli zamierza się zastosować preparaty o pH kwaśnym lub zasadowym (pH > 10), rękawice lateksowe nie są skuteczną ochroną. Wówczas należy zaopatrzyć się w rękawice przeznaczone do kontaktu ze substancjami chemicznymi, np. nitrylowe. W przypadku posługiwania się preparatami (szczególnie koncentratami) zawierającymi substancje niebezpieczne (np. żrące, drażniące), na czas sprzątania należy założyć maskę osłaniającą usta i nos oraz osłonę na oczy.
2. Podczas mycia, czyszczenia i dezynfekcji wolno używać wyłącznie środków, które zostały wprowadzone na polski rynek zgodnie z obowiązującym prawem.
3. Roztwory użytkowe preparatów należy przygotowywać tuż przed użyciem, w wyznaczonych do tego celu kuwetach/wiadrach. 
4. Roztwory robocze preparatów myjących, czyszczących i dezynfekujących zawsze przygotować zgodnie z zaleceniem producenta. Jednocześnie należy pamiętać, aby zawsze wlewać/wsypywać preparat do odmierzonej ilości wody, nigdy odwrotnie.
5. Stosowane roztwory preparatów dezynfekujących osiągają zamierzone działanie bójcze po 15 minutach.
6. Należy przestrzegać przyjętego kodu kolorów dla wiader i ściereczek wykorzystywanych podczas realizacji niniejszej procedury, tj.:

• kolor czerwony – zarezerwowany dla obszaru brudnego (armatura sanitarna, ściany wokół muszli sedesowej),
• kolor żółty – pozostałe wyposażenie i ściany.

7. Podczas mycia stosuje się tzw. metodę jednego kontaktu, tzn. każdy mop i ściereczkę po jednorazowym wykorzystaniu umieścić w worku foliowym, który po zakończeniu sprzątania zostaje przekazany do prania. 
8. Sprzęt używany podczas sprzątania należy przechowywać w wyznaczonym miejscu/pomieszczeniu (czysty i suchy).
9. Nigdy nie wolno:

• mieszać ze sobą preparatów do mycia, czyszczenia i dezynfekcji (chyba, że jest to wyraźne zalecenie producenta),
• pozostawiać na mytych/dezynfekowanych powierzchniach wyposażenia sanitariatów niespłukanych preparatów (szczególnie koncentratów), które mogłyby stanowić zagrożenie dla korzystających z tych pomieszczeń pacjentów,
• pozostawiać w sanitariatach środków stosowanych do mycia, czyszczenia i dezynfekcji danych powierzchni.

Procedura dezynfekcji powierzchni małych i trudno dostępnych

Procedura dotyczy zasad dezynfekcji powierzchni małych i trudno dostępnych, takich jak: kozetka, stół badań przewodu pokarmowego, wózek KT RM, sprzęt medyczny, pulpity, klamki i inne miejsca trudno dostępne i szczeliny.

Zasady postępowania

Procedurę dezynfekcji małych i trudno dostępnych powierzchni, a w szczególności stołów badań, kaset RTG wykonuje się:

• przed przyjęciem i pomiędzy każdym pacjentem,
• po każdym przypadku kontaminacji (zanieczyszczenia).

Do przeprowadzania takiej dezynfekcji zalecane jest stosowanie preparatów w aerozolu, które łatwo jest nanieść na mające podlegać dezynfekcji powierzchnie ze szczelinami i zagłębieniami trudnymi do dezynfekcji przez przetarcie lub zanurzenie. Tam, gdzie tylko to możliwe, prowadzi się dezynfekcję przez przetarcie ściereczką nasączoną preparatem dezynfekcyjnym. W czasie dezynfekcji należy bezwzględnie stosować środki ochrony osobistej dróg oddechowych i oczu – maski na drogi oddechowe i okulary na oczy lub przyłbice.

Klamki drzwi i okien, meble i wyłączniki dezynfekuje się z zastosowaniem niniejszej procedury po każdym dniu pracy.

Sposób postępowania

Preparat nanieść na dezynfekowaną powierzchnię. Pozostawić do wyschnięcia, przez okres nie krótszy niż 1 minutę. W przypadku powierzchni trudno dostępnych spryskać dezynfekowaną powierzchnię preparatem z odległości ok. 30 cm i pozostawić do wyschnięcia.

Środki ostrożności

Należy zachować szczególne środki ostrożności w przypadku stosowania preparatów alkoholowych na powierzchnie podłączone do źródła prądu. Przy powierzchniach wrażliwych na alkohol zastąpić preparaty innymi bezalkoholowymi.            
            

Przykładowy plan higieny