Proces rozwoju i kształtowania się uzębienia ma swój początek jeszcze podczas życia płodowego (w 5.–6. tygodniu). Przyjmuje się, że jego zakończenie ma miejsce po około dwudziestu latach (wówczas pojawiają się w jamie ustnej zęby mądrości). Podczas tego długiego okresu fizjologiczne zjawisko ząbkowania, dzięki któremu ukazują się w jamie ustnej najpierw zęby mleczne, a później stałe, nieraz może generować okoliczności, które przysparzają problemów zarówno młodemu człowiekowi, jak i jego rodzicom. Skąd się one biorą? Czy zawsze są one konsekwencją perturbacji w przebiegu fizjologicznego procesu? Czy jest szansa na ich uniknięcie? Jak pomóc, kiedy tego typu problemy się pojawią?
POLECAMY
Erupcja (wyrzynanie) zębów
Od momentu utworzenia się zawiązka ząb ulega szeregowi zmian w umiejscowieniu. Proces ten nazwano wyrzynaniem. Skutkuje on umiejscowieniem zęba we właściwym miejscu oraz podjęciem przez niego stosownych funkcji.
Około 6. miesiąca życia w jamie ustnej pojawiają się siekacze mleczne. Najpierw dolne, przyśrodkowe. Kolejno górne przyśrodkowe, następnie górne boczne, a na końcu dolne boczne. Od około 12. miesiąca życia do 3. roku życia wyrzynają się pierwsze trzonowce, następnie kły, a na końcu drugie trzonowce mleczne. W sumie jest to 20 zębów mlecznych (w każdej ćwiartce: 2 siekacze, 1 kieł, 2 trzonowce). W uzębieniu mlecznym nie występują przedtrzonowce.
W okresie wczesnego dzieciństwa (od 3. do 6. –7. r. ż.) dziecko użytkuje pełne uzębienie mleczne. Na koniec tego etapu (około 6. roku życia) dochodzi do wyrzynania pierwszych trzonowców stałych (szóstek), w tyle za drugimi mlecznymi trzonowcami.
Równolegle dochodzi do wymiany siekaczy mlecznych na stałe (7. –8. r. ż.). Następnie w okresie starszego dzieciństwa pojawiają się przedtrzonowce, kły oraz drugie trzonowce. Okres młodzieńczy to etap ostatecznego kształtowania zgryzu.
Najpóźniej dochodzi do pojawienia się trzecich zębów trzonowych (tzw.zębów mądrości). Status zębowy obejmuje 32 zęby stałe (w każdej ćwiartce: 2 siekacze, 1 kieł, 2 przedtrzonowce, 3 trzonowce).
Proces erupcji każdego zęba to przede wszystkim ruchy w osi podłużnej, ale także z elementami obrotowymi i przemieszczeniami bocznymi. Zawiązki zębów stałych: siekaczy, kłów i zębów trzonowych znajdują się po stronie językowej zawiązków zębów mlecznych. Zawiązki zębów przedtrzonowych umiejscowione są pomiędzy korzeniami mlecznych siekaczy i kłów.
Resorpcja korzeni zębów mlecznych poprzedza wyrzynanie zębów stałych. Także w przypadku braku zawiązka zęba stałego resorpcja mleczaka ma miejsce, czego skutkiem jest jego wypadnięcie.
Wyrzyna...