Leczenie stomatologiczne na NFZ (w tym ujęcie nowych zmian)

Koszyk świadczeń gwarantowanych w leczeniu stomatologicznym liczy niemal 200 pozycji. Nie wszystkie procedury są zgodne ze współczesną wiedzą medyczną. Co więcej, systematycznie co roku spada liczba porad stomatologicznych realizowanych w ramach NFZ. Świadczeniodawcy nie ubiegają się o tzw. nadwykonania, które mogliby realizować z uwagi na wysoki popyt na tego rodzaju usługi. Stomatolodzy uskarżają się niejednokrotnie w takich przypadkach, iż koszty leczenia są zmuszeni pokrywać z własnej kieszeni, bo refundacja przychodzi z opóźnieniem, i to często dość sporym. Jedynie przy leczeniu stomatologicznym dzieci zwroty za ponadlimitowe świadczenia są realizowane w szybszym tempie.
Ze względu na powyższe okoliczności niejednokrotnie zdarzały się sytuacje, że stomatolodzy woleli nawet nie wykonać limitu, aniżeli go przekroczyć. W efekcie NFZ dochodził do paradoksalnych konstatacji – mianowicie że popyt na usługi stomatologiczne nie jest nadmierny, bo zdarza się, że kontrakty nie są w pełni realizowane. Powód takiej sytuacji jest jednak zgoła odmienny. Warto tu również wspomnieć o preferencjach ze strony samych pacjentów, którzy często wybierają usługę odpłatną. 
Faktycznie wielu pacjentów rezygnuje z leczenia w ramach powszechnych świadczeń zdrowotnych, bo zdaje sobie sprawę z ograniczonych możliwości uzyskania pomocy medycznej na satysfakcjonującym ich poziomie. Zasadniczym powodem, poza długim czasem oczekiwania na wizytę, jest brak specjalistycznego sprzętu, co w stomatologii istotnie przekłada się na efektywność zastosowanej terapii. Podobne problemy odnoszą się do samych materiałów zastosowanych podczas leczenia, gdzie co do zasady jakość stanowi pochodną ceny. Natomiast niska wycena świadczeń zmusza stomatologów do dokonywania zakupów produktów z niższej półki. Nie ma bowiem możliwości, aby lekarz stomatolog, przyjmując pacjenta „na NFZ”, przykładowo mógł w ramach rozliczeń spoza funduszu zastosować lepsze materiały. Pacjent nie może o to prosić i składać propozycji dopłaty za tego rodzaju dodatkową usługę. Dbając o rozdzielność świadczeń publicznych i prywatnych, takie przypadki są bezwzględnie karane przez inspektorów publicznego płatnika. 
Koszyk świadczeń gwarantowanych nie zawiera w sobie nowoczesnych form leczenia w znieczuleniu, procedur endodontycznych czy z zakresu ortodoncji. Tym bardziej nie odnajdziemy w nim implantów, licówek czy wybielania. W powyższych przypadkach pacjent samodzielnie musi pokryć koszty leczenia ze środków prywatnych. 
Należy tutaj wspomnieć o świadczeniach specjalistycznych z zakresu chirurgii stomatologicznej, periodontologii, protetyki, gdzie najtrudniej jest o specjalistów danych dziedzin, i to nie tylko w sferze publicznej ochrony zdrowia, ale również poza nią. Powyższe specjalizacje stanowią zdecydowanie zanikającą formę aktywności zawodowej w branży stomatologicznej. 

Nowe zarządzenie

Nowe zarządzenie dotyczące leczenia stomatologicznego (Zarządzenie Prezesa NFZ nr 60/2023/DSOZ) wprowadziło w życie zalecenia Ministra Zdrowia dotyczące m.in. podwyżki wyceny za wypełnienia zębów. NFZ będzie płacił więcej także za część świadczeń chirurgicznych oraz świadczeń dotyczących chorób przyzębia. Ponadto świadczenia te będą rozliczane w pakietach, które zostały wprowadzone po raz pierwszy w stomatologii jako nowy sposób rozliczania świadczeń, co budzi wiele wątpliwości i niepokoju. 
Zamiast stosowanego dotychczas sumowania wycen poszczególnych stomatologicznych świadczeń gwarantowanych fundusz będzie finansował pakiety świadczeń stomatologicznych. Powyższe dotyczy w szczególności świadczeń chirurgii stomatologicznej i periodontologii, czyli związanych z chorobami przyzębia. Powodem wprowadzenia pakietów była dawno niezmieniana w stomatologii wycena świadczeń. Środowisko stomatologiczne już od dłuższego czasu oczekiwało przeszacowania świadczeń. Ostatnio wprowadzone przeszacowanie odnosiło się do świadczeń endodontycznych. Animatorem tej zmiany był wówczas NFZ i to on symulował wyceny. Natomiast obecnie przepisy są skonstruowane tak, że fundusz jest wyłączony z procesu liczenia kosztów oraz wyceny świadczeń. Instytucją, która została intencjonalnie do tego powołana, jest Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). To tam od wielu miesięcy trwał m.in. proces tworzenia nowej wyceny świadczeń chirurgicznych. 

Zmiany kontraktowania świadczeń 

Zmiany kontraktowania świadczeń zostały wprowadzone Zarządzeniem Prezesa Funduszu nr 60/2023/DOSZ (Departament Opieki Świadczeń Zdrowotnych) w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie stomatologiczne. Główne zmiany wprowadzone tym zarządzeniem to zmiany w rozliczaniu świadczeń stomatologii zachowawczej. Obecnie inaczej będą wyceniane wypełnienia w zębach. Chodzi mianowicie o świadczenie opracowanie i wypełnienie ubytku: 
na jednej powierzchni,
na dwóch powierzchniach,
na dwóch powierzchniach rozległych,
na trzech powierzchniach, 
wypełnienie w zębie mlecznym.
 

Do tej pory dopuszczalne było wypełnianie zębów amalgamatem, jeżeli istniały takie wskazania lekarskie, ale w połowie 2022 r. zmieniono Rozporządzenie Ministra Zdrowia. Powyższy akt prawny zmienił...