Relacja drobnoustroje – przyzębie

Niebywale silna wrażliwość tego obszaru nawet na krótkoterminowe zakłócenia w sygnalizacji na osi aktywność metaboliczna mikrobioty–funkcja barierowa nabłonka, a w długoterminowym aspekcie (w wyniku rozwijającej się periodontopatii) promowanie bądź zaostrzanie szerokiego spektrum ogólnoustrojowych patologii, bez wątpienia wymaga od nas aktualnie interdyscyplinarnej strategii leczenia chorób przyzębia. Biorąc pod uwagę wręcz ekspresowo rozwijającą się odrębną specjalność medyczną (przez niektórych badaczy zwaną mikrobiomologią), poświęconą w dłużej mierze zagadnieniom fizjologii, patologii, diagnostyki i terapii relacji mikrobiom–człowiek, uwzględnienie interwencji poświęconych właśnie złagodzeniu konfliktu układ immunologiczny–drobnoustroje również w praktyce periodontologicznej wydaje się mieć coraz solidniejsze podstawy naukowe. 

UNIKATOWE MIKROŚRODOWISKO 

Już w 2010 r. Sleator w pracy opublikowanej na łamach czasopisma „Medical Hypotheses” porównywał ciało człowieka i wszystkie mikroorganizmy zasiedlające jego błony śluzowe i skórę do jednego superorganizmu, podkreślając przez to krytyczne znaczenie milionów lat wspólnej ewolucji, adaptacji i funkcjonalnego scalenia relacji drobnoustroje–gospodarz. W kolejnych latach hipoteza ta była wielokrotnie modyfikowana, aż do dnia dzisiejszego, kiedy popularne niegdyś określenie „flora bakteryjna” bezsprzecznie powinniśmy zastąpić „zapominanym narządem bakteryjnym”, bez którego ogrom podstawowych aspektów naszej fizjologii nie mógłby się w ogóle wykształcić. Jama ustna i jej wielogatunkowe mikrozbiorowisko w porównaniu do innych śluzówek stanowi w tej kwestii niewątpliwie wyjątkowy obszar, de facto złożony z największej sieci wielokierunkowych współzależności o niezwykle złożonych oddziaływaniach – które zresztą nie do końca jeszcze rozumiemy – warunkujących w efekcie zachowanie względnej, dynamicznej homeostazy. To unikatowe środowisko bytowania ponad 750 gatunków bakteryjnych, przy czym szacuje się, że stanowią one jedynie ok. 50% kolonizujących jamę ustną drobnoustrojów, które udało nam się zidentyfikować [1–3]. Warto również wspomnieć, że większość dotychczas opublikowanych prac w tym aspekcie dotyczy patogenów związanych z inicjacją i progresją procesu próchnicotwórczego oraz rozwojem periodontopatii, natomiast inne składniki bakteryjne mikrobioty jamy ustnej, niełączone związkiem przyczynowo-skutkowym ze wspominanymi patologiami, były badane zdecydowanie rzadziej. Niemniej jednak poza szerokim spektrum bakterii komensalicznych, symbiotycznych oraz potencjalnie chorobotwórczych składających się na ogromną różnorodność mikrobiologiczną środowiska jamy ustnej st...