Technologia cementowania z pewnością jest jedną z najbardziej zaawansowanych technologii w stomatologii odtwórczej. Przez ponad wiek starsze cementy, takie jak cement cynkowo-fosforanowy czy polikarboksylowy, pozwalały na otrzymanie przewidywalnej retencji w pośrednich pracach protetycznych, a różne formuły na ich bazie są w użyciu do dzisiaj [1]. Jednakże te materiały wymagają często powzięcia kroków ochronnych w głębszych preparacjach w celu uniknięcia podrażnienia miazgi i są podatne na rozpuszczanie w wodzie [2]. W 1968 r. zostały wynalezione cementy glasjonomerowe, pozwalające na adhezję pomiędzy metalem i szkliwem oraz zębiną jako jedną z ich pożądanych właściwości [3].
Jednakże podczas gdy cement taki jest łatwy w użyciu, jest on również rozpuszczalny w wodzie i nawet współczesne jego rodzaje modyfikowane żywicą wymagają przynajmniej 15-minutowego okresu ochrony przed kontaktem z wilgocią w czasie cementowania [2].
Wraz z postępem i uproszczeniem procedury bondingu cementy żywiczne stały się bardziej popularne ze względu na wysoką retencyjną siłę wiązania, która jest otrzymywana dzięki mikromechanicznej i chemicznej adhezji. Bonding jest wymagany na pewnych podłożach, często ze względu na delikatność albo minimalną powierzchnię adhezyjną z zębem. Przykładem mogą być kompozytowe i ceramiczne inlaye i onlaye oraz odbudowy pełnoceramiczne. W przeciwieństwie do większości innych cementów te żywiczne są nierozpuszczalne w wodzie i płynach jamy ustnej.
Tradycyjnie cementy żywiczne wymagały preparacji zęba poprzez wytrawianie, użycia primera, naświetlenia, opracowania tkanek miękkich w celu zatrzymania krwawienia i odizolowania zęba od wszelkiej wilgoci. Było to czasochłonne i często ząb nie był optymalnie przygotowany ze względu na wrażliwość procedury na technikę pracy, np. nadmierne wytrawienie lub przesuszenie zębiny. Często trudno było ochronić krawędzie poddziąsłowe po wystawieniu ich na działanie wytrawiacza, a w następnej kolejności aplikacji środka adhezyjnego, co często skutkowało ponownym krwawieniem.
Samoadhezyjne cementy żywiczne oferują proste rozwiązanie, dając kompromis pomiędzy retencyjną siłą wiązania i wrażliwością na technikę pracy. Łącząc zalety bondingu z protokołem cementowania, który jest prostszy niż ten przeznaczony dla tradycyjnych cementów, samoadhezyjne cementy żywiczne dostarczają lepszej retencji przy maksymalizacji prostoty ich użycia. Właściwości samoadhezyjne oznaczają, że nie ma potrzeby stosowania wytrawiacza, primera czy środków adhezyjnych na zębinę po wykonaniu preparacji. To przekłada się na większą przewidywalność w preparacjach poddziąsłowych, gdzie wytrawiacze lub środki wiążące mogą powodować krwawienie.
TheraCem Ca, o którym będziemy pisać, jest podwójnie utwardzalnym, uwalniającym wapń, samoadhezyjnym cementem żywicznym wskazanym do łączenia każdego rodzaju koron, mostów, inlayów, onlayów i wszystkich typów wkładów koronowo-korzeniowych. Dostarcza silnego wiązania z cyrkonem i większością podłóż protetycznych wraz z możliwością łatwego oczyszczenia i wysoką widocznością na RTG. TheraCem Ca umożliwia cementowanie większości pośrednich uzupełnień materiałem, który jest trwały i można na nim polegać. Nowoczesny skład chemiczny sprawia, że TheraCem Ca osiąga wyższy stopień konwersji chemicznej, co zapewnia długą przydatność bez potrzeby przechowywania w lodówce, kiedy cement nie jest w użyciu, co znacznie ułatwia pracę. Uwalniając wapń, uszczelnia mikroszczeliny brzeżne.
POLECAMY
Przypadek kliniczny
W poniższym przypadku zacementowano most czteropunktowy od zęba 24. do 27. (porcelana napalana na metalu) z podparciem tzw. łapką na zębie 23.
Filary zębów po zdjęciu koron tymczasowych oczyszczono skalerem ultradźwiękowym i delikatnie osuszono miejsce preparacji przed cementowaniem. Należy zauważyć, jak margines preparacji dostaje się głębiej poddziąsłowo na powierzchni dystalnej na zębie 27. Przy użyciu TheraCem Ca jedyne, czego potrzebujemy, to uzyskanie czystej, przygotowanej powierzchni zębiny lub szkliwa, aby uzyskać doskonałą siłę wiązania połączoną z nieprzerwanym uwalnianiem wapnia.
Od niedawna na rynku pojawił się także bardzo dobry preparat ZirClean przeznaczony do oczyszczania prac protetycznych przed cementowaniem, zwłaszcza prac wykonanych z cyrkonu. ZirClean w postaci żelu jest przeznaczony do nieabrazyjnego czyszczenia powierzchni np. cyrkonu poddawanych bondingowi (i innych protetycznych wypełnień) po wewnątrzustnej przymiarce.
ZirClean pomaga osiągnąć adhezyjne cementowanie, na którym można polegać, poprzez usunięcie kontaminacji cyrkonu (oraz powierzchni ceramiki, kompozytu). Należy pamiętać, iż ślina zawiera fosforany, które niszczą wiązanie z cyrkonem i mogą zmniejszyć siłę wiązania o ponad połowę, dlatego przed cementowaniem trzeba z powierzchni pracy cyrkonu lub innych prac pośrednich usunąć fosforany.
Jeżeli używamy innych cementów, przy których system wiążący jest wymagany, to należy pamiętać, że jeśli przed zastosowaniem preparatu ZirClean zastosowano primer lub system wiążący, to musi on być ponownie zastosowany na powierzchniach, na które wcześniej go nałożono.
Innym wartym zauważenia materiałem podczas cementowania jest primer Z-Prime Plus. Zwiększa on adhezję do metalu (oraz cyrkonu). Nakłada się go na powierzchnię odsłoniętego metalu i osusza przez mniej więcej 5 s.
Z-Prime ma w składzie monomer MDP (phosphate monomer) oraz BPDM (carboxylate monomer) Formuła Z-Prime Plus została opracowana specjalnie, by zapewnić wysoką moc wiązania zarówno w trybie chemo-, jak i światłoutwardzania. Jest stosowana także do nakładania na adhezyjną powierzchnię cyrkonu i oksydowanych powierzchni ceramicznych oraz na powierzchnie innych typów metali/stopów, kompozytów i wkładów endodontycznych.
TheraCem Ca wykazuje minimalny opór w czasie osadzania pracy na filarze, jednakże nie ma spływającej konsystencji.
Cement usuwa się łatwo za pomocą instrumentu ręcznego i nitki dentystycznej.
W porównaniu do tradycyjnych sposobów bondingu TheraCem Ca czyni zarządzanie tkankami mniej stresującym w przypadku głębszych krawędzi poddziąsłowych, powinny one jednak zostać poddane dokładnej inspekcji celem upewnienia się, że całkowicie usunięto nadmiar cementu. Następnie doświetla się koronę przy dziąśle z obu stron po 40 s. Światło nie przejdzie przez koronę porcelanową na metalu, ale wystarczy zainicjować utwardzenie cementu przy dziąśle, aby reakcja zaszła wewnątrz korony na zasadzie chemoutwardzania.
W powyższym przypadku TheraCem Ca był prosty w użyciu, łatwy do oczyszczenia i nie wymagał wytrawiania zęba ani użycia primera (chociaż użyłem go do celów tego artykułu).
To znacząco skraca czas procedury cementowania. Ze względu na samoadhezyjne właściwości i łatwe oczyszczanie TheraCem Ca całkowity czas procedury założenia korony wyniósł mniej niż 5 min.
Piśmiennictwo:
- Schulein T.M., Significant Events in the History of Operative Dentistry, Journal of the History of Dentistry 2005; 53 (2): 63–72.
- Weiner R., Liners, bases, and cements: Material selection and clinical applications, Dentistry Today 2005; 24 (6): 66–72.
- Sidhu S.K., Nicholson J.W., A Review of Glass-Ionomer Cements for Clinical Dentistry, Journal of Functional Biomaterials 2016; 7 (3): 16.
